Του Γιάννη Σταματόπουλου
Υπ. Διδάκτορα Παν. Πειραιώς,
MBA Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών,
Πτυχιούχου Λογιστικής & Χρημ/κής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
O νόμος 4336/2015 ο οποίος περιλαμβάνει το Μνημόνιο Συνεννόησης για το τριετές πρόγραμμα του ΕΜΣ, περιλαμβάνει επίσης πλήθος μεταβολών σε φορολογικές και άλλες διατάξεις όλων των αντικειμένων (ΚΦΕ, ΦΠΑ, ΕΝΦΙΑ, ΚΕΔΕ, Ρυθμίσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών, Φορολογία Πλοίων, Έλεγχος Χρηματοοικονομικών καταστάσεων, Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας, Ρύθμιση θεμάτων της Γ.Γ.Δ.Ε., Πτωχευτικός Κώδικας κ.α.)
Στη συνέχεια παρουσιάζουμε τις μεταβολές που επέρχονται στο σύνολο της φορολογικής νομοθεσίας με το νόμο αυτό ταξινομημένες κατά αντικείμενο. Ο πίνακας περιεχομένων θα σας βοηθήσει να περιηγηθείτε στο παρόν θέμα.
Περιεχόμενα
1. Μεταβολές στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος
2. Μεταβολές στο ΦΠΑ
3. Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.)
4. Ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών.
5. Είσπραξη δημοσίων εσόδων (ΚΕΔΕ)
6. Φορολογία Πλοίων
7. Ρυθμίσεις ελέγχου χρηματοοικονομικών καταστάσεων
8. Σταδιακή αύξηση πετρελαίου αγροτών. Κατάργηση του ΕΦΚ από 1.10.2016.
9. Μεταφορά αρμοδιοτήτων από την Ε.Γ. του ΣΔΟΕ στην Γ.Γ.Δ.Ε.
10. Κατάργηση ειδικού φόρου κινηματογράφων
11. Κατάργηση λοιπών φόρων και τελών υπέρ τρίτων
12. Μεταφορά φόρων υπέρ τρίτων στο Ελληνικό Δημόσιο
13. Απόσυρση διατάξεων περί ευθύνης οργάνων φορολογικής διοίκησης
Η αύξηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων σε ποσοστό 100%, αντί του προϊσχύοντος 80% εφαρμόζεται, σύμφωνα με την παρ. 36 του άρθρου 72 του ΚΦΕ, όπως αυτή τέθηκε με την περ. 11γ’ της υποπαρ. Δ1 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, για τα κέρδη που προκύπτουν σε φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1η Ιανουαρίου 2014 και μετά. Η διάταξη αυτή αφορά όλες τις κεφαλαιουχικές εταιρείες (ΑΕ, ΕΠΕ, ΙΚΕ), τους συνεταιρισμούς και τις ενώσεις αυτών, τις κοινοπραξίες μη προσωπικών εταιρειών καθώς και τις νομικές οντότητες που ορίζονται στο άρθρο 2 του Κ.Φ.Ε. και δεν περιλαμβάνονται σε μια από τις περιπτώσεις α', β', γ', δ', ε' και στ' του άρθρου 45 του ΚΦΕ. Σημειώνεται ότι η αύξηση αυτή η οποία είχε νομοθετηθεί με την παρ. 5α του άρθρου 1 ν. 4334/2015, είχε γίνει δεκτό με την εγκ. ΠΟΛ. 1159/17-7-2015 ότι θα εφαρμοζόταν για τα κέρδη που προκύπτουν στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1η Ιανουαρίου 2015 και μετά.
Το ποσοστό προκαταβολής του φόρου εισοδήματος των προσωπικών εταιρειών, των μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ, των κοινωνιών αστικού δικαίου, των αστικών κερδοσκοπικών ή μη εταιρειών, των συμμετοχικών ή αφανών που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα καθώς και των κοινοπραξιών προσωπικών εταιρειών αυξάνεται, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 71 του ΚΦΕ, όπως αυτή τέθηκε με την περ. 11β' της υποπαρ. Δ.1 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, από 55% σε 100% για τα κέρδη που αποκτούν στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από 1.1.2016. Για τα πρόσωπα αυτά καθιερώνεται μεταβατική περίοδος, σύμφωνα με την παρ. 36 του άρθρου 72 του ΚΦΕ (όπως αυτή τέθηκε με την περ. 11γ’ της υποπαρ. Δ1 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015), καθώς ειδικά:
Το ποσοστό προκαταβολής του φόρου εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα που αποκτούν φυσικά πρόσωπα αυξάνεται, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 69 του ΚΦΕ, όπως αυτή τέθηκε με την περ. 11δ’ της υποπαρ. Δ.1 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, από 55% σε 100% για τα κέρδη που αποκτούν τα πρόσωπα αυτά στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από 1.1.2016. Για τα πρόσωπα αυτά καθιερώνεται μεταβατική περίοδος, σύμφωνα με την παρ. 38 του άρθρου 72 του ΚΦΕ, όπως η παράγραφος αυτή προστέθηκε με την περ. 11δ’ της υποπαρ. Δ1 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, καθώς ειδικά:
Με την κατάργηση της παρ. 34 του άρθρου 72 του ΚΦΕ, με την περ. 11θ’ της υποπαρ. Δ.1 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, το ποσοστό της προκαταβολής φόρου εισοδήματος για όσους αποκτούν εισόδημα από ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα επαναφέρεται στο 55% του φόρου που προκύπτει από επιχειρηματική δραστηριότητα, για τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν στο φορολογικό έτος 2014.
Επισημαίνεται ότι η διάταξη που εφαρμόζεται πλέον για την προκαταβολή φόρου εισοδήματος των ασκούντων ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα είναι η γενική διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 69 του ΚΦΕ για τους ασκούντες ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα. Βλέπε σχετικά την προηγούμενη υποενότητα 1.3 για τη μεταβολή των συντελεστών προκαταβολής στα έτη 2015 και 2016.
Με την παρ. 39 του άρθρου 72 του ΚΦΕ, όπως αυτή προστέθηκε με την περ. 11στ’ της υποπαρ. Δ.1 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, ορίζεται ότι για τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες με φορολογικό έτος που αρχίζει την 1η Ιανουαρίου 2014 και λήγει την 31η Δεκεμβρίου του ίδιου έτους η καταβολή του φόρου σύμφωνα με το άρθρο 68 γίνεται σε πέντε (5) ισόποσες μηνιαίες δόσεις από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την 21η Αυγούστου 2015 και η καθεμία από τις επόμενες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των μηνών Σεπτεμβρίου, Οκτωβρίου, Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου 2015.
Η ισχύς της διάταξης αυτής, σύμφωνα με την υποπερ. στ’ (ii) της ίδιας διάταξης, αρχίζει από την επομένη ημέρα της δημοσίευσής της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (δηλαδή, από 15-08-2015) και αφορά δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος που υποβάλλονται από την ημερομηνία αυτή και μετά. Για δηλώσεις που είχαν ήδη υποβληθεί πριν την ημερομηνία έναρξης ισχύος της διάταξης αυτής, εξακολουθεί να ισχύει το τελευταίο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 68 του ΚΦΕ καθώς και οι σχετικές οδηγίες που είχαν δοθεί με την εγκ. ΠΟΛ. 1060/19-3-2015 καθώς και με την εγκ. ΠΟΛ. 1099/5-5-2015.
Καταργείται η παράγραφος 1 του άρθρου 21 του ν. 4321/2015, από τότε που ίσχυσε, και επανέρχεται σε ισχύ από την κατάργησή της, η προϊσχύουσα διάταξη της περ. ιγ’ του άρθρου 23 του ΚΦΕ (ν. 4172/2013). Η διάταξη που καταργείται αφορούσε την υπό προϋποθέσεις μη έκπτωση δαπανών που καταβάλλονταν προς φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα σε μη συνεργάσιμα κράτη, κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς, συνδεόμενες εταιρείες κ.λπ. Σημειώνεται ότι η καταργηθείσα διάταξη δεν εφαρμόστηκε ουσιαστικά ποτέ, δεδομένου ότι θα ξεκινούσε η εφαρμογή της από 1.9.2015, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις σχετικής απόφασης που είχε, μάλιστα, τεθεί σε διαβούλευση.
Με την κατάργηση της διάταξης αυτής, επανέρχεται σε ισχύ η προηγούμενη διάταξη του άρθρου 23 του ΚΦΕ η οποία ορίζει ότι:
«Οι ακόλουθες δαπάνες δεν εκπίπτουν:
….
ιγ) το σύνολο των δαπανών που καταβάλλονται προς φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που είναι φορολογικός κάτοικος σε κράτος μη συνεργάσιμο ή που υπόκειται σε προνομιακό φορολογικό καθεστώς, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 65 του Κ.Φ.Ε., εκτός εάν ο φορολογούμενος αποδείξει ότι οι δαπάνες αυτές αφορούν πραγματικές και συνήθεις συναλλαγές και δεν έχουν ως αποτέλεσμα τη μεταφορά κερδών ή εισοδημάτων ή κεφαλαίων με σκοπό τη φοροαποφυγή ή τη φοροδιαφυγή. Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου δεν αποκλείει την έκπτωση των δαπανών που καταβάλλονται προς φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που είναι φορολογικός κάτοικος σε κράτος μέλος της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ., εφόσον υπάρχει η νομική βάση για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ της Ελλάδας και αυτού του κράτους μέλους»
Με την κατάργηση της παρ. 8 του άρθρου 26 του ΚΦΕ, με την περ. 11 η’ της υποπαρ. Δ.1 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, καταργείται η δυνατότητα έκπτωσης για τις πραγματοποιούμενες πωλήσεις των επιχειρήσεων επαγγελματιών πρακτόρων παιχνιδιών πρόγνωσης της εταιρείας Ο.Π.Α.Π. Α.Ε., ως ποσό πρόβλεψης επισφαλών απαιτήσεων. Η κατάργηση αφορά τα εισοδήματα που αποκτώνται στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1η Ιανουαρίου 2015 και μετά. Επισημαίνεται ότι η δυνατότητα αυτή είχε παρασχεθεί με την παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 4328/2015 (ΦΕΚ Α 51/14-5-2015) και ίσχυσε τελικά για τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν στο φορολογικό έτος 2014.
Με την κατάργηση του τελευταίου εδαφίου της παρ. 6 του άρθρου 67 του ΚΦΕ και του τελευταίου εδαφίου της παρ. 3 του άρθρου 68 του ΚΦΕ, με την περ. 11 η’ της υποπαρ. Δ.1 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, καταργείται η έκπτωση 2% στην περίπτωση εφάπαξ καταβολής του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων μέσα στην προθεσμία της πρώτης δόσης και στην προθεσμία υποβολής της δήλωσης, αντιστοίχως. Η κατάργηση αφορά εισοδήματα που αποκτώνται στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1η Ιανουαρίου 2015 και μετά.
Με την τροποποίηση της περ. 1 του Κεφαλαίου Α’ του Παραρτήματος ΙΙΙ του Κώδικα ΦΠΑ, με την περ. 1α της υποπαρ. Δ.2. της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, συμπεριλαμβάνονται και τα βοειδή στα είδη κρεάτων, που υπάγονται στον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ (13%). Η τροποποίηση της διάταξης κρίθηκε απαραίτητη, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νόμου, για λόγους ενιαίας αντιμετώπισης των βοειδών με τα λοιπά είδη κρέατος που υπάγονται στον μειωμένο συντελεστή και απλοποίησης των διατάξεων προκειμένου να είναι αποτελεσματικότερη η εφαρμογή αυτών. Σημειώνεται ότι δεν υπάρχει ειδική έναρξη ισχύος για τη διάταξη αυτή και ως εκ τούτου, ισχύει σύμφωνα με το άρθρο 4 του ν. 4336/2015 από την υπογραφή από τα συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης της ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ Β΄ του άρθρου 3 του ίδιου νόμου. [Ενημέρωση 20/8/2015: έναρξη ισχύος από 19/08/2015, βλέπε σχετική ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών ΕΔΩ].
Με την περ. 1β της υποπαρ. Δ.2. της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, τροποποιείται η περ. ιβ’ της παρ. 1 του άρθρου 22 του Κώδικα ΦΠΑ σχετικά με τις απαλλασσόμενες από το ΦΠΑ υπηρεσίες εκπαίδευσης. Επισημαίνεται αρχικά ότι η απαλλαγή συνεχίζει να ισχύει για την παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης και τις στενά συνδεόμενες με αυτή παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών, που πραγματοποιούνται από οργανισμούς δημόσιου δικαίου.
Για τους λοιπούς οργανισμούς, τίθενται προϋποθέσεις οι οποίο πρέπει να πληρούνται αθροιστικά προκειμένου να εμπίπτουν στο πεδίο απαλλαγής από το ΦΠΑ.
Αναλυτικότερα, οι οργανισμοί αυτοί για να απαλλάσσονται από το ΦΠΑ πρέπει να πληρούν αθροιστικά τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
i. να μην έχουν ως σκοπό τη συστηματική επιδίωξη του κέρδους, τα ενδεχόμενα δε κέρδη τους δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να διανέμονται, αλλά να διατίθενται για τη διατήρηση ή τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών,
ii. η διοίκηση και διαχείριση των εν λόγω οργανισμών πρέπει να ασκείται ουσιαστικά χωρίς μισθό, από πρόσωπα που δεν έχουν, είτε αυτά τα ίδια είτε μέσω τρίτων προσώπων, άμεσο ή έμμεσο συμφέρον από τα αποτελέσματα της εκμετάλλευσης των σχετικών δραστηριοτήτων,
iii. οι τιμές τους πρέπει να είναι κατώτερες από αυτές που καθορίζονται για ανάλογες πράξεις εμπορικών επιχειρήσεων, οι οποίες υπόκεινται στο ΦΠΑ,
iv. η απαλλαγή δεν πρέπει να δημιουργεί κίνδυνο στρέβλωσης των όρων του ανταγωνισμού.
Οι ανωτέρω προϋποθέσεις δεν ισχύουν για την προσχολική εκπαίδευση, η οποία, όπως ρητά αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του νόμου, εξακολουθεί να απαλλάσσεται από το ΦΠΑ.
Η ισχύς των αυτών αρχίζει από 20 Ιουλίου 2015. Η δήλωση μεταβολών για τη μετάταξη στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ υποβάλλεται εντός δέκα ημερών από τη δημοσίευση του ν. 4336/2015 (ΦΕΚ Α 94/14-8-2015). Στην περίπτωση που έχουν εκδοθεί φορολογικά στοιχεία από 20 Ιουλίου μέχρι την έναρξη ισχύος του ν. 4336/2015 (δηλαδή, σύμφωνα με το άρθρο 4 του ν. 4336/2015, μέχρι την ημερομηνία υπογραφής της Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης [Ενημέρωση 20/8/2015: μέχρι, δηλαδή, 19/08/2015, βλέπε σχετική ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών ΕΔΩ]), χωρίς ΦΠΑ, τα συμπληρωματικά φορολογικά στοιχεία για την επιβολή του φόρου εκδίδονται μέχρι 30 Σεπτεμβρίου 2015 και ο οφειλόμενος φόρος καταβάλλεται με τη δήλωση ΦΠΑ της φορολογικής περιόδου κατά την οποία εκδόθηκε το συμπληρωματικό στοιχείο.
Με τις διατάξεις της περ. 2 της υποπαρ. Δ.2. της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015 με τις οποίες τροποποιείται το Παράρτημα ΙΙΙ του ν.2859/2000, επέρχονται ορισμένες νομοτεχνικές βελτιώσεις, ώστε οι Κωδικοί Ονοματολογίας να αντιστοιχούν στην περιγραφή του εμπορεύματος που υπάγεται στο μειωμένο συντελεστή Φ.Π.Α.
Με τις διατάξεις της περ. 3 της υποπαρ. Δ.2. της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, επαναδιατυπώνεται η διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 4334/2015 για την κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ των νησιών Λέσβου, Χίου, Σάμου, Δωδεκανήσου, Κυκλάδων και των νησιών του Αιγαίου Θάσο, Σαμοθράκη, Βόρειες Σποράδες και Σκύρο. Οι συντελεστές αυτοί καταργούνται σταδιακά ως ακολούθως: Από 1.10.2015 στην πρώτη ομάδα νησιών, από 1.6.2016 στη δεύτερη ομάδα νησιών και από 1.1.2017 στα υπόλοιπα νησιά.
Με υπουργική απόφαση καθορίζονται ειδικότερα τα υπαγόμενα στις παραπάνω ομάδες νησιά.
Η σχετική τροποποίηση της διάταξης δεν επιφέρει ουσιαστική αλλαγή από τις προηγούμενες διατάξεις αλλά κρίθηκε απαραίτητη, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νόμου, για λόγους αποσαφήνισης και προκειμένου να μην υπάρχει αμφιβολία ως προς την καθολική κατάργηση όλων των μειωμένων συντελεστών των νησιών.
Με το τελευταίο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 33 του Κώδικα ΦΠΑ, όπως αυτό τέθηκε με την περ. 4 της υποπαρ. Δ.2. της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, ορίζεται ότι «οι διακανονισμοί που αφορούν εκπτώσεις που διενεργήθηκαν σε μία διαχειριστική περίοδο περιλαμβάνονται σε δήλωση ΦΠΑ που υποβάλλεται το αργότερο μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του τέταρτου μήνα από το τέλος της διαχειριστικής περιόδου». Επισημαίνεται ότι με την προϊσχύουσα διάταξη, οι διακανονισμοί αυτοί περιλαμβάνονταν σε δήλωση Φ.Π.Α. που υποβάλλεται το αργότερο μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του έβδομου μήνα του επόμενου ημερολογιακού έτους, από το έτος που έληξε η διαχειριστική περίοδος.
Με την περ. 5 της υποπαρ. Δ.2. της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, ορίζεται ότι για να αντιμετωπισθούν επείγουσες ανάγκες για τη λειτουργία της Υπηρεσίας Ερευνών και Διασφάλισης Δημοσίων Εσόδων (ΥΕΔΔΕ) στον τομέα της πάταξης της απάτης στο ΦΠΑ, είναι δυνατόν, με απόφαση του ΓΓΔΕ, η οποία εκδίδεται κατόπιν σύμφωνης γνώμης του Υπουργού Οικονομικών ως προς το ύψος της δαπάνης, να επιτρέπεται, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης που εφαρμόζεται κατά τη διαδικασία προμηθειών του δημοσίου, η προμήθεια με απευθείας ανάθεση ειδικού λογισμικού ερευνών και ανάλυσης στοιχείων, καθόσον, για λόγους τεχνικούς, η σύμβαση αυτή μπορεί να ανατεθεί μόνο σε ορισμένο οικονομικό φορέα. Η διάταξη αυτή αφορά, όπως αναφέρεται σχετικά στην αιτιολογική έκθεση του νόμου, συγκεκριμένα τη δυνατότητα προμήθειας ενός τέτοιου προγράμματος που έχει αναπτυχθεί ειδικά για το σκοπό αυτό από την εταιρεία SAS Institute και έχει χρησιμοποιηθεί από τις Βελγικές φορολογικές αρχές με θεαματικά αποτελέσματα στην καταπολέμηση της απάτης στο ΦΠΑ. Το σύστημα αυτό είναι μοναδικό και είναι το μόνο που έχει δοκιμαστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η παρέκκλιση για απευθείας ανάθεση χωρίς την προκήρυξη ανοικτού δημόσιου διεθνούς διαγωνισμού επιτρέπεται σύμφωνα με το άρθρο 105 παρ. 3 ν. 4281/2014.
Με την περ. 3 της υποπαρ. Δ.12 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, επανέρχονται σε ισχύ, από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του ν. 4336/2015, οι διατάξεις των άρθρων 49 παρ. 4α και 50 παρ. 6 του Κώδικα ΦΠΑ που είχαν θεσπιστεί με τις περιπτώσεις 4 και 5 της υποπαραγράφου Α.6 της παραγράφου Α του άρθρου πρώτου του ν. 4152/2013, περί μη υπαγωγής σε ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής των οφειλών που έχουν βεβαιωθεί με πράξεις προσδιορισμού ΦΠΑ των άρθρων 49 και 50 και αφορούσαν, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νόμου, πράξεις που εκδόθηκαν από 1/7/13 έως και 31/12/13.
Η ρύθμιση αυτή δεν θίγει οφειλές από ΦΠΑ που έχουν ήδη υπαχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης οφειλών έως την έναρξη ισχύος του ν. 4336/2015. Υπενθυμίζεται ότι οι διατάξεις αυτές είχαν καταργηθεί με το άρθρο 18 του ν. 4321/2015 (ΦΕΚ 32 Α’) το οποίο καταργείται με την εν λόγω διάταξη.
Με τα δύο τελευταία εδάφια που προστέθηκαν στο τέλος της παρ. 1 του άρθρου 8 του ν. 4223/2013, με την περ. α’ της υποπαρ. Δ.3 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, καθορίζεται ο χρόνος καταβολής των δόσεων για τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. για το έτος 2015. Συγκεκριμένα, όπως ορίζεται σχετικά, «ειδικά για το έτος 2015, εφόσον η πράξη προσδιορισμού του φόρου έχει εκδοθεί μέχρι και την 26η του μηνός Οκτωβρίου 2015, η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι και την 30ή του μηνός Οκτωβρίου 2015. Η τελευταία δόση καταβάλλεται μέχρι και την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Φεβρουαρίου του έτους 2016.»
Με την κατάργηση των δύο τελευταίων εδαφίων της παρ. 2 του άρθρου 5 του ν. 4223/2013, με την περ. γ’ της υποπαρ. Δ.3 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, καταργείται η απαλλαγή από το συμπληρωματικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. της αξίας των δικαιωμάτων επί των ξενοδοχειακών κτιρίων, τα οποία ιδιοχρησιμοποιούνται από ξενοδοχειακές ατομικές επιχειρήσεις. Ομοίως, καταργείται η απαλλαγή από το συμπληρωματικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. της αξίας των δικαιωμάτων επί των ενοικιαζόμενων επιπλωμένων δωματίων/διαμερισμάτων, τα οποία ιδιοχρησιμοποιούνται από ξενοδοχειακές ατομικές επιχειρήσεις, και τα οποία απαλλάσσονταν εφόσον κατείχαν Ειδικό Σήμα Λειτουργίας του Υπ. Τουρισμού.
Με την τροποποίηση της περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 3 του ν. 4223/2013, με την περ. β’ της υποπαρ. Δ.3 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, παύουν να απαλλάσσονται από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. τα δικαιώματα στα ακίνητα που ανήκουν στον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού (Ε.Ο.Τ.). Με την κατάργηση της απαλλαγής, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νόμου, ο ΕΟΤ αντιμετωπίζεται φορολογικά όπως και οι λοιποί φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, δηλαδή απαλλάσσεται για τα ιδιοχρησιμοποιούμενα, κενά και δωρεάν παραχωρούμενα στο Ελληνικό Δημόσιο ακίνητά του και φορολογείται για τα μισθωμένα ή δωρεάν παραχωρούμενα, σε πρόσωπα πλην Ελληνικού Δημοσίου, ακίνητά του.
Με την τροποποίηση του πρώτου εδαφίου της παρ. 5 του άρθρου 3 του ν. 4223/2013, με την περ. δ’ της υποπαρ. Δ.3 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, παρατείνεται και για το έτος 2015 η έκπτωση 20% από τον ΕΝΦΙΑ για τα δικαιώματα σε κύριους χώρους αποπερατωμένων κατοικιών, μονοκατοικιών, διαμερισμάτων και επαγγελματικών στεγών, εφόσον ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα που είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας και καθ’ όλη τη διάρκεια του προηγούμενου έτους ήταν κενοί και μη ηλεκτροδοτούμενοι.
Με την περ. 15α της υποπαρ. Δ.1. της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, τροποποιείται η παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 4321/2015 και επέρχονται οι εξής μεταβολές:
4.1.1. Βασικές συνολικές οφειλές μέχρι 5.000€ που υπάγονται σε πρόγραμμα ρύθμισης ληξιπρόθεσμων οφειλών του ν. 4321/2015 προς τη φορολογική διοίκηση δεν επιβαρύνονται πλέον με προσαυξήσεις ή τόκους εκπρόθεσμης καταβολής εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες τρεις προϋποθέσεις:
Η διάταξη αυτή ισχύει, σύμφωνα με την περ. γ’ της ίδιας διάταξης, για τις ανεξόφλητες δόσεις ρύθμισης μετά την παρέλευση διμήνου από τη δημοσίευση του ν. 4336/2015 (ΦΕΚ Α 94/14-8-2015), δηλαδή, για τις ανεξόφλητες δόσεις ρύθμισης, από 15/10/2015.
4.1.2. Βασικές οφειλές άνω των 5.000 € που υπάγονται σε πρόγραμμα ρύθμισης των άρθρων 1-17 του ν. 4321/2015 αντί των κατά ΚΕΔΕ και κατά Κ. Φ. Δ. τόκων και προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής από την υπαγωγή τους σε ρύθμιση επιβαρύνονται με τόκο που υπολογίζεται με βάση το ισχύον επιτόκιο αναφοράς για πράξεις αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, πλέον πέντε (5) εκατοστιαίων μονάδων, ετησίως υπολογισμένο.
Σημειώνεται ότι η προσαρμογή του επιτοκίου αφορά εφεξής όλες τις υπαχθείσες στη ρύθμιση οφειλές. Η προϊσχύουσα διάταξη όριζε ότι οι οφειλές που υπάγονταν σε πρόγραμμα ρύθμισης του άρθρου 2 του ν. 4321/2015 επιβαρύνονταν με τόκο που ανερχόταν σε τρεις εκατοστιαίες μονάδες (3%) ετησίως.
Η διάταξη αυτή ισχύει, σύμφωνα με την περ. γ’ της ίδιας διάταξης, για τις ανεξόφλητες δόσεις ρύθμισης μετά την παρέλευση διμήνου από τη δημοσίευση του ν. 4336/2015, δηλαδή, για τις ανεξόφλητες δόσεις ρύθμισης, από 15/10/2015.
Με την περ. δ’ του άρθρου 12 του ν. 4321/2015, όπως αυτή προστέθηκε με την περ. 15β της υποπαρ. Δ.1. της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, παρέχεται στο Δημόσιο η δυνατότητα και μετά τη συμμόρφωση του οφειλέτη στη ρύθμιση τμηματικής καταβολής που του χορηγήθηκε να μειώνει την διάρκεια της ήδη χορηγηθείσας ρύθμισης εάν ο οφειλέτης έχει τη δυνατότητα σύμφωνα με τα οικονομικά του δεδομένα να πληρώνει την οφειλή του σε λιγότερες δόσεις από τις αρχικά χορηγηθείσες, οποτεδήποτε καθ’ όλη τη διάρκεια της ρύθμισης.
Με την περ. δ’ του άρθρου 8 του ν. 4321/2015, όπως αυτή προστέθηκε με την περ. 15δ της υποπαρ. Δ.1. της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, προστίθεται περίπτωση στην οποία η ρύθμιση απόλλυται εάν ο οφειλέτης «δεν έχει τακτοποιήσει κατά νόμιμο τρόπο τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του, ατομικές καθώς και αυτές για τις οποίες έχει ευθύνη καταβολής, από την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση και μετά και το αργότερο εντός τριών (3) μηνών από την παρέλευση της νόμιμης προθεσμίας καταβολής τους». Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την ίδια διάταξη, σε περίπτωση απώλειας της ρύθμισης, ο οφειλέτης υποχρεούται στην άμεση καταβολή του υπολοίπου της οφειλής, σύμφωνα με τα στοιχεία της αρχικής βεβαίωσης και ταυτόχρονα επιδιώκεται η άμεση είσπραξή της με όλα τα προβλεπόμενα από την ισχύουσα νομοθεσία μέτρα.
Σύμφωνα με την περ. 16 της υποπαρ. Δ.1 της παρ. Δ του άρθρου 2, είναι δυνατόν, για την αύξηση της αποτελεσματικότητας στην είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών, με απόφαση του ΓΓΔΕ, η οποία εκδίδεται κατόπιν σύμφωνης γνώμης του Υπουργού Οικονομικών ως προς το ύψος της δαπάνης, να επιτρέπεται, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης που εφαρμόζεται κατά τη διαδικασία προμηθειών του Δημοσίου, η προμήθεια της παροχής υπηρεσίας για την ανάπτυξη ειδικού λογισμικού διενέργειας ηλεκτρονικών κατασχέσεων εις χείρας πιστωτικών ιδρυμάτων μέσω ενός πλήρως αυτοματοποιημένου συστήματος κεντρικής επεξεργασίας, με απευθείας ανάθεση. Η παρέκκλιση για απευθείας ανάθεση χωρίς την προκήρυξη ανοικτού δημόσιου διεθνούς διαγωνισμού επιτρέπεται σύμφωνα με το άρθρο 105 παρ. 3 ν. 4281/2014.
Με την περ. 14 της υποπαρ. Δ.1 της παρ. Δ.1 του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, τροποποιούνται επίσης οι διατάξεις περί ρύθμισης βεβαιωμένων οφειλών στη Φορολογική Διοίκηση του άρθρου 51 του ν.4305/2014. Με τις μεταβολές που επέρχονται, προστίθεται όρος απώλειας της ρύθμισης στην περίπτωση που ο οφειλέτης δεν τακτοποιεί τις τρέχουσες υποχρεώσεις του. Παράλληλα, παρέχεται το δικαίωμα στη Φορολογική Διοίκηση και μετά τη συμμόρφωση του οφειλέτη στη ρύθμιση τμηματικής καταβολής που του χορηγήθηκε να μειώνει την διάρκεια της ήδη χορηγηθείσας ρύθμισης εάν ο οφειλέτης έχει τη δυνατότητα σύμφωνα με τα οικονομικά του δεδομένα να πληρώνει την οφειλή του σε λιγότερες δόσεις από τις αρχικά χορηγηθείσες, οποτεδήποτε καθ’ όλη τη διάρκεια της ρύθμισης.
Με τις διατάξεις των περ. 10 και 13 της υποπαρ. Δ.1 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, τροποποιούνται οι ήδη υφιστάμενες διατάξεις περί ρυθμίσεων του άρθρου 43 του ΚΦΔ (ν.4174/2013) και της πάγιας ρύθμισης της υποπαραγράφου Α2 του ν. 4152/2013.
Με τις τροποποιήσεις που επέρχονται:
Με τις περ. 1-4 της υποπαρ. Δ.1 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, επέρχονται μεταβολές στην παρ. 1 του άρθρου 82 του ΚΕΔΕ (ν.δ. 356/1974) σχετικά με τις προϋποθέσεις, σύμφωνα με τις οποίες οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο, καθώς και οι συμβεβαιωμένες οφειλές προς τρίτους χαρακτηρίζονται ως ανεπίδεκτες είσπραξης. Με τις διατάξεις αυτές επιδικώκεται:
- η επιτάχυνση της διαδικασίας χαρακτηρισμού οφειλών ως ανεπίδεκτων [περ. 1]
- η ρητή θέση της παύσης εργασιών της πτώχευσης ως προϋπόθεση για τον χαρακτηρισμό οφειλής ως ανεπίδεκτης είσπραξης όταν ο οφειλέτης έχει κηρυχθεί σε πτώχευση. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νόμου, η ολοκλήρωση και της προσπάθειας του συνδίκου της πτώχευσης για τη ρευστοποίηση της πτωχευτικής περιουσίας και την ικανοποίηση των απαιτήσεων του Δημοσίου, ως πτωχευτικού πιστωτή, πριν από την έναρξη της διαδικασίας χαρακτηρισμού του πτωχευτικού χρέους ως ανεπίδεκτου είσπραξης. [περ. 2]
- η μη παρακώλυση χαρακτηρισμού οφειλών ως ανεπίδεκτων είσπραξης σε περίπτωση που ο οφειλέτης τελεί υπό καθεστώς εκκαθάρισης και, αν και δεν υφίστανται περιουσιακά στοιχεία, δεν μπορεί να προχωρήσει και να ολοκληρωθεί τυπικά η διαδικασία εκκαθάρισης λόγω μη διορισμού εκκαθαριστή ή συνεχών παραιτήσεων των διορισμένων εκκαθαριστών. [περ. 3]
Η τροποποίηση, δε, της περ. β’ της παρ. 1 του άρθρου 82 του ΚΕΔΕ, με την περ. 4 της υποπαρ. Δ.1 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, επέρχεται δεδομένης της αύξησης του κατώτερου ορίου για την άσκηση ποινικής δίωξης για το αδίκημα μη καταβολής χρεών στο Δημόσιο.
Με την περ. 5 της υποπαρ. Δ.1 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015 τροποποιείται η παρ. 3 του άρθρου 82 του ΚΕΔΕ και ορίζεται πλέον ότι από την καταχώριση της οφειλής στα βιβλία των ανεπίδεκτων είσπραξης και για χρονικό διάστημα 10 ετών από τη λήξη του έτους μέσα στο οποίο έγινε η καταχώριση δεσμεύονται στο σύνολό τους εκτός από τους τραπεζικούς και επενδυτικούς λογαριασμούς, και το περιεχόμενο των θυρίδων σε τράπεζες ή άλλα πιστωτικά ιδρύματα των παραπάνω προσώπων κατ’ ανάλογη εφαρμογή της διαδικασίας του άρθρου 14 του ν. 2523/1997. Το Δημόσιο διατηρεί ακέραιο το δικαίωμά του για την είσπραξη της οφειλής ή συμψηφισμού και μετά την καταχώρισή της στα ειδικά βιβλία των ανεπίδεκτων είσπραξης.
Με την περ. 7 της υποπαρ. Δ.1 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, προστίθεται παράγραφος 5 στο άρθρο 30Β του ΚΕΔΕ με την οποία παρέχεται η δυνατότητα στο Γ.Γ.Δ.Ε. να αποστέλλει ηλεκτρονικά στα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας τα στοιχεία των οφειλετών του Δημοσίου, με συνολική ληξιπρόθεσμη οφειλή πάνω από 70.000 € προκειμένου τα ιδρύματα αυτά να προχωρούν στις ενέργειες που απαιτούνται για τη δέσμευση των χρημάτων που οφείλονται. Μετά τη δέσμευση και εντός δύο ημερών, ενημερώνεται για το ύψος του δεσμευθέντος ποσού η Φορολογική Διοίκηση, η οποία οφείλει να επιβάλει κατάσχεση, το αργότερο σε πέντε εργάσιμες ημέρες από την ηλεκτρονική παραλαβή της ενημερωτικής απάντησης, άλλως το πιστωτικό ίδρυμα προβαίνει στην άμεση άρση της επιβληθείσης δέσμευσης.
Με την περ. 8 της της υποπαρ. Δ.1 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, τροποποιούνται οι διατάξεις του άρθρου 31 του ΚΕΔΕ. Με τις διατάξεις αυτές, αναπροσαρμόζεται το κατώτατο όριο του ακατάσχετου μισθών, συντάξεων, και ασφαλιστικών βοηθημάτων που καταβάλλονται περιοδικώς, το οποίο προκύπτει μετά την αφαίρεση των υποχρεωτικών εισφορών από 1.500 ευρώ σε 1.000 ευρώ.
Στις περιπτώσεις που ο μισθός, σύνταξη κ.λπ. υπερβαίνει το ποσό αυτό επιτρέπεται η κατάσχεση για τα χρέη προς το Δημόσιο επί του ½ του υπερβάλλοντος ποσού των χιλίων ευρώ (1. 000€) και μέχρι του ποσού των χιλίων πεντακοσίων ευρώ (1. 500€) , καθώς και επί του συνόλου του υπερβάλλοντος ποσού των χιλίων πεντακοσίων ευρώ (1. 500€).
Οι ανωτέρω τροποποιήσεις εφαρμόζονται και επί των ενεργών κατασχέσεων, δηλαδή και επί των κατασχέσεων που έχουν επιβληθεί επί των συγκεκριμένων απαιτήσεων βάσει των προγενέστερων διατάξεων ήτοι για ποσά αυτών άνω των 1.500 ευρώ.
Επίσης, μειώνεται στα 1.250 € (από τα 1.500 €) το κατώτατο όριο ακατάσχετου των καταθέσεων φυσικών προσώπων σε πιστωτικά ιδρύματα, σε ατομικό ή κοινό λογαριασμό, το οποίο ρητά ορίζεται ότι υπολογίζεται ανά μήνα, ενώ αποκλείεται σωρευτικός υπολογισμός αυτού σε χρονικά διαστήματα μεγαλύτερα του μήνα.
Με την περ. 9 της υποπαρ. Δ.1 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, τροποποιείται και συμπληρώνεται το άρθρο 62Α του Κ.Ε.Δ.Ε. (ν.δ. 356/1974), το οποίο προβλέπει τη δυνατότητα ρύθμισης πτωχευτικών χρεών με κριτήρια την επισφάλεια είσπραξης των χρεών αυτών από το Δημόσιο και την οικονομική αδυναμία του οφειλέτη. Οι μεταβολές που επέρχονται αναλυτικά αφορούν:
Η Φορολογική Διοίκηση δύναται, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 48 του ΚΦΔ και του άρθρου 9 του ΚΕΔΕ, όπως τροποποιήθηκαν με την περ. 12 της υποπαρ. Δ.1 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, να επιλέγει κατά προτεραιότητα τις προς επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής υποθέσεις με βάση κριτήρια ανάλυσης κινδύνου ή εξαιρετικά και με βάση άλλα κριτήρια, προκειμένου να αντιμετωπίζει άμεσα τις σοβαρότερες εισπρακτικά υποθέσεις. Τα κριτήρια αυτά καθορίζονται από το Γενικό Γραμματέα και δεν δημοσιοποιούνται. Ο Υπουργός Οικονομικών δύναται να ζητά, εκ των υστέρων, στοιχεία από τον Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων σχετικά με τα κριτήρια του προηγούμενου εδαφίου.
Με το άρθρο 26α του ν. 27/1975, όπως αυτό προστέθηκε με την περ. 1 της υποπαρ. Δ.4. της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, ρυθμίζεται το ζήτημα της φορολόγησης των πλοίων (επαγγελματικών πλοίων αναψυχής και ημερόπλοιων, των επιβατηγών και οχηματαγωγών πλοίων, επιβατηγών ή φορτηγών, και των λοιπών πλοίων θαλασσίων ενδομεταφορών καθώς και πλοίων με ολική χωρητικότητα μέχρι 500 κόρους που εκτελούν διεθνείς θαλάσσιες μεταφορές) με σημαία Ε.Ε. και Ε.Ο.Χ. προκειμένου αυτά να μη φορολογούνται πλέον με τις γενικές διατάξεις φορολογίας εισοδήματος αλλά με τις ειδικές διατάξεις του άρθρου αυτού περί φόρου χωρητικότητας (tonnage tax), κατ’ ανάλογη εφαρμογή του τρόπου φορολόγησης των αντίστοιχων πλοίων με ελληνική σημαία. Διαβάστε αναλυτικά το άρθρο 26α του ν. 27/1975. εδώ.
Με την περ. 2 της υποπαρ. Δ.4. της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, αναπροσαρμόζονται οι συντελεστές φόρου της παραγράφου 1 του άρθρου 6 του ν. 27/1975 και εισφοράς της παραγράφου 2 του άρθρου 10 του ν. 27/1975 των πλοίων Α’ κατηγορίας που είναι νηολογημένα με ελληνική σημαία. Η αναπροσαρμογή αυτή κατά ποσοστό 4% ετησίως αποτελεί, σύμφωνα και με την αιτιολογική έκθεση του νόμου, «μία επαναλαμβανόμενη διάταξη που γίνεται με τον ίδιο τρόπο κάθε πενταετία από το έτος 1975 και μετά, αρχικά με αποφάσεις Υπουργού που κυρώνονταν με νόμο και από την πενταετία 1996-2000 με διατάξεις νόμου.»
Με την περ. 3 της υποπαρ. Δ.4. της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, αντικαθίσταται η παρ. 1 του άρθρου 43 του ν. 4111/2013 και παρατείνεται για τέσσερα ακόμη χρόνια (2016-2019), η επιβολή της εισφοράς του άρθρου αυτού σε εταιρείες του άρθρου 25 του ν. 27/75 επί του συνολικά εισαγόμενου και μετατρεπόμενου σε ευρώ συναλλάγματος και αναπροσαρμόζονται οι σχετικοί συντελεστές, για την τετραετία 2016-2019.
Με την υποπαρ. Α.1 της παρ. Α του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, τροποποιούνται, από 1.1.2016, οι διατάξεις περί ελέγχου των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Με τις διατάξεις αυτές, ενσωματώνεται στη νομοθεσία το πλαίσιο τακτικού ελέγχου των επιχειρήσεων, όπως προβλέπεται στην Οδηγία 2013/34/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2013 σχετικά με τις ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις, τις ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις και συναφείς εκθέσεις επιχειρήσεων ορισμένων μορφών, την τροποποίηση της Οδηγίας 2006/43/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και την κατάργηση των Οδηγιών 78/660/ΕΟΚ του Συμβουλίου. Με τις διατάξεις αυτές, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νόμου, αποσκοπείται η ελάφρυνση των μικρών - κατά τα ΕΛΠ - επιχειρήσεων από δυσανάλογες διοικητικές επιβαρύνσεις, καθιστώντας ως προς αυτές προαιρετικό τον τακτικό έλεγχο, ενώ ταυτόχρονα, προβλέπεται αναμόρφωση του ελεγκτικού πλαισίου, θεσπίζοντας κανόνες που εγγυώνται τη διαφάνεια και την έγκυρη πληροφόρηση. Διαβάστε αναλυτικά τις διατάξεις, όπως από 1.1.2016, ισχύουν εδώ.
Με τις περ. 1 και 3 της υποπαρ. Δ.5 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, αναπροσαρμόζεται από 1/10/2015 ο συντελεστής ΕΦΚ του πετρελαίου εσωτερικής καύσης (DIESEL) κινητήρων που χρησιμοποιείται αποκλειστικά στη γεωργία από εξήντα έξι (66) ευρώ ανά χιλιόλιτρο σε διακόσια (200) ευρώ ανά χιλιόλιτρο. Από 1.10.2016, σύμφωνα με τις περ. 2 και 3 της ίδιας διάταξης, καταργείται ο ως άνω οριζόμενος συντελεστής και η διαδικασία επιστροφής φόρου για το πετρέλαιο εσωτερικής καύσης (DIESEL) κινητήρων που χρησιμοποιείται αποκλειστικά στη γεωργία καταργείται. Βλέπε σχετικά το άρθρο 78 παρ. 5 του ν. 2960/2001.
Με την περ. 1 της υποπαρ. Δ.7 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, καθορίζεται ότι, από 30.10.2015, όλες οι αρμοδιότητες και καθήκοντα που άπτονται φορολογικών και τελωνειακών υποθέσεων, μεταφέρονται, από την Ειδική Γραμματεία του Σ. Δ. Ο. Ε. , στην Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (Γ.Γ.Δ.Ε.) του Υπουργείου Οικονομικών. Με τον τρόπο αυτό επιδιώκεται η εξάλειψη των επικαλύψεων αρμοδιοτήτων για φορολογικές και τελωνειακές υποθέσεις που παρουσιάστηκαν μεταξύ υπηρεσιών που υπάγονται στον Αν. Υπουργό Οικονομικών και την Γ.Γ.Δ.Ε..
Παράλληλα, με την περ. 2 της ίδιας διάταξης, τροποποιούνται διατάξεις του ν. 4321/2015 (Α΄ 32) και παρέχεται εξουσιοδότηση για την έκδοση των προβλεπόμενων στα άρθρα 6, 15, 16, 17 και 21 του ν. 4321/2015 (Α΄ 32) υπουργικών αποφάσεων στο Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων.
Με την περ. 8 της υποπαρ. Δ.12 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, καταργούνται οι διατάξεις των άρθρων 60 του ν. 1731/1987 σχετικά με την επιβολή του ειδικού φόρου κινηματογράφων, του άρθρου 38 του ν. 3220/2004 σχετικά με τον τρόπο απόδοσης του φόρου αυτού καθώς και του άρθρου 5 του ν. 3905/2010 σχετικά με την κατανομή των εσόδων του ειδικού αυτού φόρου.
Με τις λοιπές διατάξεις των περ. 4-16 της υποπαρ. Δ.12 της παρ. Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, καταργείται επίσης σειρά μη ανταποδοτικών τελών και φόρων. Παρατίθενται ακολούθως οι διατάξεις των συγκεκριμένων περιπτώσεων της υποπαρ. Δ.12 και αμέσως μετά (με πλάγια γράμματα) η αιτιολογική έκθεση του νόμου που παρέχει πρόσθετες διευκρινίσεις σχετικά με τις καταργήσεις αυτές.
11.1. Καταργούνται οι διατάξεις των παρ. 1 και 2 του αρ. 30, του ν. 4507/1966.
Πρόκειται περί μη ανταποδοτικής χρέωσης, η οποία αποτελεί επιβάρυνση κατά τη σύνταξη κρατικών και λοιπών συμβολαίων και εισπράττεται υπέρ των σκοπών των Συμβολαιογραφικών Συλλόγων. Η κατάργηση της εν λόγω χρέωσης θα επιφέρει μείωση του κόστους σύνταξης των κρατικών συμβολαίων με άμεσα ωφελούμενους τους συμβαλλόμενους.
11.2. Καταργείται η διάταξη της παραγράφου 2 του άρθρου 3 του Ν. Δ. 4359/64 όπως αντικαταστάθηκε με τη διάταξη του άρθρου 1 του Ν. Δ. 1085/1971 και τη διάταξη του άρθρου 1, του ν. 79/1974.
Πρόκειται περί μη ανταποδοτικού τέλους, (που αφορούσε εισφορά σε βάρος επιχειρήσεων υγραερίου κλπ) η κατάργηση του οποίου θα ωφελήσει άμεσα τους τελικούς καταναλωτές.
11.3. Κατάργηση παραβόλων στην ιδιωτική εκπαίδευση
Η παράγραφος 1 του άρθρου 46 του ν. 682/1977 (Α΄244) τροποποιείται ως εξής: «1. Για την ίδρυση, λειτουργία και μεταφορά Ιδιωτικών Σχολείων και Οικοτροφείων, για την υποβολή ενστάσεων κατά των πρωτοβαθμίως επιβαλλομένων πειθαρχικών κυρώσεων, για την εγγραφή στην επετηρίδα Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών, καθώς και για τις εξετάσεις των μαθητών στα Ιδιωτικά Σχολεία και τους εκδιδομένους τίτλους σπουδών από αυτά, καταβάλλονται παράβολα, εξέταστρα και εκπαιδευτικά Τέλη, τα οποία καθορίζονται κάθε φορά με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων και Οικονομικών. Τα εδάφια α΄ και β΄ της παραγράφου 3 του ως άνω άρθρου, καθώς και οι κανονιστικές αποφάσεις που εκδόθηκαν κατ’ εξουσιοδότησή τους καταργούνται.»
Πρόκειται περί μη ανταποδοτικού τέλους, το οποίο καταβάλλεται από τους μαθητές ιδιωτικών σχολείων, η κατάργηση του οποίου αποσκοπεί στη μείωση των διδάκτρων.
11.4. Καταργούνται οι διατάξεις του άρθρου 1 του ν. δ. 645/1970 και του άρθρου 11 του ν. 2042/1992 (Α’ 75) . Πρόκειται περί μη ανταποδοτικού τέλους, το οποίο επιβαρύνει τις συντάξεις των πολιτικών συνταξιούχων.
11.5. Καταργούνται οι διατάξεις των άρθρων 60 του ν. 1731/1987, 38 του ν. 3220/2004 και 5 του ν. 3905/2010. Πρόκειται περί μη ανταποδοτικού τέλους (σημείωση: πρόκειται για τον ειδικό φόρο κινηματογράφων, βλ. παραπάνω ενότητα 9 του παρόντος θέματος), το οποίο επιβάλλεται επί της τιμής των εισιτηρίων, η κατάργηση του οποίου θα επιφέρει ισόποση μείωση της τελικής τιμής τους.
11.6. Καταργείται η διάταξη του άρθ. 60 του ν. 2214/1994 (Α’ 75) . Πρόκειται περί φόρου, ο οποίος βαρύνει αποκλειστικά τους επιτηδευματίες των Δωδεκανήσων, ο οποίος καταργείται για λόγους ίσης μεταχείρισης φορολογουμένων..
11.7. Καταργείται η διάταξη της Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου 1108/21-12-1948 (ΦΕΚ Α΄ 322) , η οποία κυρώθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 16 του ν. 1620/1951 (Α’ 2) , καθώς επίσης και η διάταξη του εδαφίου (β) της παραγράφου 1 του άρθρου 8 του ν. δ. 572/1970 (Α’ 125) .
Πρόκειται περί μη ανταποδοτικού τέλους, ο οποίος επιβάλλεται επί της τιμής των εισιτηρίων των δημοσίων θεαμάτων. Ο σκοπός για τον οποίο αρχικά θεσπίσθηκε συνίσταται στην ενίσχυση των Βορείων Επαρχιών της Χώρας και δεν υφίσταται πλέον. Η κατάργηση του άνω ειδικού φόρου θα επιφέρει ισόποση μείωση της τελικής τιμής των εισιτηρίων.
11.8. Καταργούνται οι διατάξεις των άρθρων 1 και 2 του ν. δ. 671/1948. Πρόκειται περί μη ανταποδοτικού τέλους, το οποίο επιβάλλεται επί της τιμής των εισιτηρίων των δημοσίων θεαμάτων για την ενίσχυση του Ωδείου Αθηνών.
11.9. Καταργείται η περίπτωση ζ της παρ. 1 του αρθ. 10, του ν. 2932/01. Πρόκειται περί μη ανταποδοτικού τέλους, το οποίο επιβάλλεται επί του καθαρού ναύλου μεταφοράς επιβατών και οχημάτων στις τακτικές θαλάσσιες μεταφορές. Η κατάργησή του θα οδηγήσει στην άμεση μείωση της τιμής των ναύλων.
11.10. Καταργείται η διάταξη του άρθρου 14 του β. δ. 24. 9/20. 10. 1958 (Α’ 171) , καθώς επίσης και η διάταξη του άρθρου 12 του ν. 1080/1980 (Α’ 246). Πρόκειται περί παρωχημένης διάταξης.
12.1. Ο επιβαλλόμενος δυνάμει της διάταξης του άρθρου 39 του ΒΔ 24/9/1958 φόρος 3% υπέρ Δήμων και κοινοτήτων επί της αξίας του πωλουμένου στο εσωτερικό ζύθου, ο οποίος καταβάλλεται από τις επιχειρήσεις παραγωγής ζύθου, θα καταβάλλεται εφεξής υπέρ του Δημοσίου. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών ρυθμίζονται τα ειδικότερα ζητήματα σχετικά με την εφαρμογή του παρόντος.
Πρόκειται περί φόρου, τα έσοδα εκ του οποίου εισπράττονται υπέρ των Δήμων. Με την προτεινόμενη τροποποίηση ο άνω φόρος θα καταβάλλεται εφεξής υπέρ του Δημοσίου.
12.2. Οι πόροι της ειδικής εισφοράς, η οποία θεσπίσθηκε με τις διατάξεις των άρθρων 16 του ν. 1571/1985 και 19 του ν. 3054/2002, όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν υπέρ του καταργηθέντος με τη διάταξη του άρθρου 2 του ν. 3637/2008 ειδικού λογαριασμού με την επωνυμία “Λογαριασμό Χρηματοδότησης Εταιριών Εμπορίας Πετρελαιοειδών για Μεταφορές Καυσίμων στις προβληματικές περιοχές της χώρας” διατίθενται για την κάλυψη δαπανών του ελληνικού δημοσίου.
Κρίνεται επιβεβλημένο οι πόροι της ειδικής εισφοράς (1,2%) επί της προ φόρων και εισφορών αξίας των πετρελαιοειδών (άρθρο 16 ν.1571/1985) να αποτελούν πλέον έσοδο για την κάλυψη δαπανών του Ελληνικού Δημοσίου και κατόπιν να διατίθενται σύμφωνα με την εκάστοτε κατανομή μέσω του ετήσιου Κρατικού Προϋπολογισμού.
Επισημαίνεται, τέλος, ότι αποσύρθηκαν στη Βουλή οι διατάξεις περί "ευθύνης οργάνων της φορολογικής διοίκησης" οι οποίες είχαν περιληφθεί αρχικά στο κατατεθέν σχέδιο νόμου. Με τις διατάξεις αυτές ρυθμιζόταν το ζήτημα της ευθύνης των οργάνων της φορολογικής διοίκησης λόγω παραγραφής υποθέσεων. Μπορείτε να δείτε τις διατάξεις που τελικώς αποσύρθηκαν πατώντας εδώ.