Grant Thornton Φοροδοξίες, 12.11.2017

12 Νοε 2017

Γνωρίζετε ότι:

• Αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον εντός των προσεχών ημερών η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, που θα διευκρινίζει την έννοια των «συμπληρωματικών στοιχείων» για σκοπούς φορολογίας εισοδήματος. Η απόφαση αυτή θα οριοθετήσει οριστικά τα παραγεγραμμένα έτη (πενταετία ή δεκαετία), κρίνοντας σε τελικό βαθμό τα πορίσματα της απόφασης του Διοικητικού Εφετείου (ΔΕφΑθ 3820/2016), κατά την οποία οι πρωτογενείς καταθέσεις σε ελληνικές τράπεζες, ανεξαρτήτως αν στοιχειοθετούν την απόκτηση εισοδήματος, δεν αποτελούν «συμπληρωματικά στοιχεία». Είχε τη δυνατότητα η φορολογική αρχή, κατά το σκεπτικό της υπό κρίση εφετειακής απόφασης, να άρει το τραπεζικό απόρρητο και να λάβει στοιχεία για τις τραπεζικές καταθέσεις από κάθε ημεδαπό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα, εντός της πενταετούς παραγραφής. Ούτε όσα στοιχεία περιλαμβάνονται μεταξύ των απαραιτήτων δικαιολογητικών που υποβάλλονται σε έλεγχο δεν αποτελούν «συμπληρωματικά στοιχεία», κατά την κρίση του Εφετείου. Εάν ήθελε η φορολογική αρχή, μπορούσε να τα ερευνήσει και να τα ελέγξει κατά τον αρχικό έλεγχο.
• Είναι επιτρεπτή η χορήγηση δανείων από θυγατρική σε μητρική εταιρεία, εφόσον τελούν σε ενοποίηση χρηματοοικονομικών καταστάσεων και έχουν ακολουθηθεί οι απαραίτητες διαδικασίες που προβλέπονται από το εταιρικό δίκαιο. Η δυνατότητα αυτή υπάρχει ακόμη και όταν η μητρική εταιρεία έχει την έδρα της σε άλλο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης και, επομένως, η ενοποίηση γίνεται εκτός Ελλάδος. Ζήτημα προς διευκρίνιση τίθεται μόνον στην περίπτωση που η ενοποίηση δεν είναι υποχρεωτική, αλλά προαιρετική.
• Μείωση μετοχικού κεφαλαίου ανώνυμης εταιρείας δύναται να γίνει και με αυτούσια καταβολή σε είδος στους μετόχους, αντί χρημάτων, έστω και ελλείψει ρητής νομοθετικής πρόβλεψης. Θα πρέπει, ωστόσο, να γίνεται προηγούμενη αποτίμηση της αξίας των περιουσιακών στοιχείων που απομακρύνονται από την εταιρεία. Η διαδικασία της αποτίμησης είναι η ίδια που προβλέπεται για τις εισφορές σε περίπτωση αύξησης μετοχικού κεφαλαίου.
• Κατά το στάδιο της εκκαθάρισης μιας ανώνυμης εταιρείας, οι εκκαθαριστές δεν μπορούν να διανείμουν αυτούσια περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας στους μετόχους, χωρίς να έχει προηγηθεί ρευστοποίηση της εταιρικής περιουσίας. Αντίστοιχα, αυτούσια διανομή δεν νοείται ούτε για την ικανοποίηση πιστωτή της εταιρείας.
• Δεν θεωρείται, κατ’ αρχήν, δωρεά προς τους υπόλοιπους μετόχους η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ανώνυμης εταιρείας με την έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο, ακόμη και στην περίπτωση που η καταβολή του συνόλου του ποσού της αύξησης αυτής γίνεται από έναν μέτοχο. Ομως, δεν αποκλείεται να αποδειχθεί (αν και δύσκολα) ότι η έκδοση των μετοχών υπέρ το άρτιο υποκρύπτει εν μέρει άτυπη δωρεά (ΝΣΚ 80/2013).
• Συνταγματικός κρίθηκε ο νόμος που επιβάλλει σε νομικά πρόσωπα (Ν. 3091/2002) με έδρα σε μη συνεργάσιμα κράτη (και ΕΟΧ) ειδικό ετήσιο φόρο με συντελεστή 15% επί της αξίας ακινήτων τους που βρίσκονται στην Ελλάδα. Υπενθυμίζεται ότι ο συντελεστής του φόρου αυτού ήταν αρχικά 3% και αυξήθηκε σε 15% το 2010. Η σημαντική αυτή αύξηση του συντελεστή κρίθηκε επίσης συνταγματική, δεδομένου ότι πραγματοποιήθηκε για λόγους επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος. Ο πραγματικός σκοπός του φόρου αυτού είναι η καταπολέμηση της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής· καθώς οι φορολογούμενοι έχουν τη δυνατότητα να αμφισβητήσουν τη φορολογητέα αξία των ακινήτων ή να απαλλαχθούν από τον φόρο αυτόν με την αποκάλυψη των πραγματικών κυρίων των ακινήτων, κρίθηκε ότι δεν προκύπτει παραβίαση του Συντάγματος (ΣτΕ 2810/2017, Γν. ΝΣΚ 250/2016).
• Διαγράφεται η βεβαιωθείσα προκαταβολή φόρου για ατομικές επιχειρήσεις, σε περίπτωση που έχουν προβεί σε διακοπή των εργασιών τους κατά το φορολογικό έτος 2016. Τα φυσικά πρόσωπα που διέκοψαν τις εργασίες, και δεν υπέβαλαν εκ νέου έναρξη εργασιών μέχρι την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, μπορούν (οποτεδήποτε εντός του χρόνου παραγραφής) να αξιώσουν με αίτησή τους στη ΔΟΥ τη διαγραφή της βεβαιωθείσας προκαταβολής.
• Απαλλάσσονται του φόρου εισοδήματος τα μερίσματα που καταβάλλονται σε Ελληνα μέτοχο αλλοδαπής πλοιοκτήτριας εταιρείας, ακόμη και όταν καταβάλλονται όχι απευθείας από την ίδια ή την εγκατεστημένη στην Ελλάδα διαχειρίστρια εταιρεία του Ν. 27/1975, αλλά μέσω τρίτου προσώπου (φυσικού ή νομικού), που ενεργεί ως ταμίας κατόπιν σχετικής ανάθεσης από τη διαχειρίστρια εταιρεία, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του νόμου για την απαλλαγή. Είναι απαραίτητο ωστόσο να μπορεί να διαπιστωθεί από τον έλεγχο ότι πρόκειται για διανομή κερδών αλλοδαπών πλοιοκτητριών εταιρειών που εκμεταλλεύονται πλοία με ξένη σημαία, η διαχείριση των οποίων γίνεται στην Ελλάδα από διαχειρίστρια εταιρεία εγκατεστημένη με τις διατάξεις του Ν. 27/1975.