Grant Thornton Φοροδοξίες, 08.09.2019

Γνωρίζετε ότι:

• Δεν επιβάλλεται τέλος χαρτοσήμου σε άτυπες συμβάσεις χρηματικής διευκόλυνσης ή δανείου μεταξύ ιδιωτών, με την προϋπόθεση ότι δεν έχουν συνταχθεί ή εκδοθεί σχετικά έγγραφα. Συγκεκριμένα, με τις πρόσφατες ΔΕΔ 1683/2019 και ΔΕΔ 1809/2019, η φορολογική διοίκηση έκανε δεκτό ότι προκειμένου να συντρέχει υποχρέωση χαρτοσήμανσης τέτοιων συμβάσεων θα πρέπει είτε αυτές να έχουν καταρτισθεί εγγράφως με την μορφή ιδιωτικού συμφωνητικού οποιουδήποτε τύπου είτε να έχει εκδοθεί έγγραφη απόδειξη εξόφλησης για την επιστροφή του χρηματικού ποσού από τον οφειλέτη.
• Δεν οφείλεται Φόρος Συγκέντρωσης Κεφαλαίου (ΦΣΚ) με συντελεστή 1,1% στη διαφορά έκδοσης μετοχών υπέρ το άρτιον, με πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ. Με την απόφαση αυτή δόθηκε οριστικό τέλος σε ένα ζήτημα όπου μέχρι σήμερα διαπιστωνόταν διάσταση απόψεων μεταξύ των δικαστικών αποφάσεων και της φορολογικής διοίκησης, η οποία από το 2014 άρχισε να αμφισβητεί την απαλλαγή της διαφοράς υπέρ το άρτιον από τον ΦΣΚ. Σημειωτέον ότι, η εκδοθείσα Εγκύκλιος του Υπουργείου Οικονομικών (ΠΟΛ 1238/2018) προς υλοποίηση της παραπάνω απόφασης, ανακαλεί ρητώς την προγενέστερη (αντίθετη) θέση της Διοίκησης που επέβαλε ΦΣΚ στο υπέρ το άρτιο.
• Η διαφορά που προκύπτει από την έκδοση μετοχών σε τιμή ανώτερη του αρτίου («υπέρ το άρτιο») επιτρέπεται από την 1.1.2019 να συμψηφισθεί με την απόσβεση ζημιών της εταιρείας. Η ρύθμιση αυτή «λύνει τα χέρια» σε πολλές επιχειρήσεις οι οποίες θα μπορούν να προχωρήσουν στον παραπάνω συμψηφισμό, εξυγιαίνοντας αυτομάτως τον ισολογισμό τους. Αντίθετα, με το προηγούμενο καθεστώς ήταν υποχρεωμένες να αυξήσουν το κεφάλαιο τους καταβάλλοντας τον εκάστοτε προβλεπόμενο φόρο, προκειμένου στην συνέχεια να αποσβέσουν τις ζημιές τους. Να σημειώσουμε ότι οι διατάξεις περί μεταφοράς φορολογικών ζημιών (άρθρο 27 ν. 4172/2013) για συμψηφισμό με κέρδη επόμενων ετών, δεν επηρεάζονται.
• Στον «αέρα» βρίσκονται οι διαγραφές χρεών νομικών προσώπων καθώς και φυσικών προσώπων που αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, για τις συμφωνίες εξωδικαστικού συμβιβασμού (πλην του ν. 4469/2017) που συνάπτονται μετά την 1η Ιανουαρίου 2019. Αυτό γιατί σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, δεν θεωρείται δωρεά και απαλλάσσεται του φόρου εισοδήματος η ωφέλεια των παραπάνω προσώπων που προκύπτει από διαγραφές χρεών στο πλαίσιο συμφωνιών εξωδικαστικού συμβιβασμού που έχουν συναφθεί μέχρι και την 31.12.2018.
• Δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται η απαλλαγή από την παρακράτηση φόρου στα κέρδη που διανέμονται από θυγατρική στη μητρική της εταιρεία, σε περίπτωση δόλιας ή καταχρηστικής πρακτικής σύμφωνα με το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μάλιστα, επειδή η μη εφαρμογή της απαλλαγής πηγάζει από γενική αρχή του δικαίου της Ένωσης, αυτό ισχύει ακόμη και σε περίπτωση απουσίας σχετικών διατάξεων του εθνικού δικαίου ή διεθνών συμβάσεων που να θέτουν αντίστοιχο αντικαταχρηστικό κανόνα.
• H ύπαρξη εταιρειών - οχημάτων που δεν δικαιολογούνται από οικονομική σκοπιά μπορεί να θεωρηθεί ένδειξη καταχρηστικής πρακτικής, ενώ το κράτος μέλος δεν υποχρεούται να προσδιορίσει τις οντότητες που θεωρεί ότι είναι οι δικαιούχοι των μερισμάτων, για να μην αναγνωρίσει σε μια εταιρεία την ιδιότητα του δικαιούχου των μερισμάτων αυτών ή προκειμένου να αποδείξει την κατάχρηση δικαιώματος (Δικαστήριο Ευρωπαϊκής Ένωσης, C- 116-17/2016).
• Eπί των εισαγόμενων ναυτιλιακών μερισμάτων θα καταβάλλουν ετησίως τo 10% τα μέλη της ναυτιλιακής κοινότητας ως οικειοθελή παροχή βάσει του νέου Συνυποσχετικού, που συνήφθη με το Ελληνικό Δημόσιο και πρόσφατα κυρώθηκε με νόμο (ν. 4607/2019). Η καταβολή της παροχής αυτής σε επίπεδο φυσικών προσώπων αφορά στους τελικούς μετόχους, φορολογικούς κατοίκους Ελλάδος, πλοιοκτητριών εταιρειών πλοίων υπό ελληνική ή ξένη σημαία, υπό την προϋπόθεση της διαχείρισης (των υπό ξένη σημαία πλοίων) από εταιρεία του άρθρου 25 του ν. 27/1975. Η παροχή αυτή αναλαμβάνεται για πρώτη φορά για τα μερίσματα που αποκτώνται στο έτος 2018 και δηλώνονται με την υποβολή των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος στο έτος 2019.
• Η καταβολή της νέας οικειοθελούς παροχής εξαντλεί κάθε φορολογική υποχρέωση των παραπάνω φυσικών προσώπων, καθώς και από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Με το νέο Συνυποσχετικό καταργείται η οικειοθελής παροχή που είχε αναληφθεί από την ναυτιλιακή κοινότητα με το προηγούμενο συνυποσχετικό, με το οποίο είχε συμφωνηθεί η καταβολή ετησίως διπλού φόρου χωρητικότητας (“tonnage tax”).
• Μερίσματα, που εισπράττει κατά τα έτη 2019 και εφεξής, μέτοχος φορολογικός κάτοικος Ελλάδος από ημεδαπή εταιρεία του άρθρου 25 του ν. 27/1975 απασχολούμενη αποκλειστικά με τη ναύλωση, ασφάλιση, μεσιτεία αγοραπωλησιών ή ναυπηγήσεων ή ναυλώσεων ή ασφαλίσεων πλοίων πάνω από 500 κόρους με ελληνική ή ξένη σημαία κτλ. υπόκεινται σε φόρο με συντελεστή 10%. Με την καταβολή του παραπάνω φόρου εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση του φυσικού προσώπου και δεν οφείλεται εισφορά αλληλεγγύης. Υπενθυμίζεται ότι υπό το ισχύον μέχρι σήμερα καθεστώς, ο παραπάνω φόρος 10% με απαλλαγή από την εισφορά αλληλεγγύης είχε εφαρμογή μόνο για τα μερίσματα που εισπράττουν μέτοχοι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδος από αλλοδαπή εταιρεία (π.χ. Λιβερίας, Παναμά κλπ.) εγκατεστημένη στην Ελλάδα σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 25 του ν. 27/1975 με αποκλειστικό αντικείμενο ακριβώς τις ίδιες δραστηριότητες.