Σταϊκούρας
Η Ελλάδα δεν θα αντιμετωπίσει ταμειακό πρόβλημα, ακόμη κι αν η Ευρώπη αργήσει να καταλήξει στο τελικό σχήμα του ταμείου ανάκαμψης
Φωτογραφία: ΑΠΕ ΜΠΕ/ΑΠΕ ΜΠΕ/ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΛΑΧΟΣ
Υπουργείο Οικονομικών
Δευτέρα, 15 Ιουνίου 2020
Δελτίο Τύπου
Η Ελλάδα δεν θα αντιμετωπίσει ταμειακό πρόβλημα, ακόμη κι αν η Ευρώπη αργήσει να καταλήξει στο τελικό σχήμα του ταμείου ανάκαμψης
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Η σημερινή τοποθέτησή μου, στην Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, αφορά την εαρινή δέσμη μέτρων του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και την πρόταση για τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Εαρινή δέσμη μέτρων που αναδιατυπώθηκε και εξορθολογίστηκε για να είναι εναρμονισμένη με τη νέα πραγματικότητα που έχει δημιουργήσει η πανδημία του κορονοϊού.
Μέσα από τις Ειδικές ανά Χώρα Συστάσεις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε, σε όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ορισμένες κατευθύνσεις οικονομικής πολιτικής στο πλαίσιο της υγειονομικής κρίσης.
Κατευθύνσεις με κύριους στόχους, αρχικά, την ενδυνάμωση των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης, τη στήριξη των εργαζομένων, τη διάσωση των επιχειρήσεων και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, και στη συνέχεια, τη σταδιακή επαναφορά των χωρών σε τροχιά βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης.
Πάνω σε αυτό το πλαίσιο η Ευρώπη, σε αντίθεση με την οικονομική κρίση πριν από μια δεκαετία, αντέδρασε πιο γρήγορα, λαμβάνοντας σημαντικές αποφάσεις και ενεργοποιώντας ουσιαστικά μέτρα στήριξης.
Αποφάσεις που βοηθούν στην άμβλυνση των αρνητικών κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων της υγειονομικής κρίσης, στη γρηγορότερη επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας και στη μείωση αποκλίσεων και ανισορροπιών. Πιο συγκεκριμένα:
- Ήρθησαν δημοσιονομικοί στόχοι και περιορισμοί, δίνοντας στις Κυβερνήσεις την αναγκαία ευελιξία για τη λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης (π.χ. δημοσιονομικοί σταθεροποιητές, γενική ρήτρα διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης κ.ά.).
- Έγινε πιο ευέλικτο το πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις και τις δημόσιες συμβάσεις.
- Ελήφθησαν μέτρα, από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που προσφέρουν μια ισχυρότατη δόση στήριξης στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα.
Εφαρμόζεται το Πρόγραμμα Έκτακτης Ανάγκης για αγορά ομολόγων, το οποίο και πρόσφατα ενισχύθηκε σημαντικά, και έχει υιοθετηθεί ένα πακέτο προσωρινών μέτρων αποδοχής των κρατικών ομολόγων ως ενέχυρο.
- Ενεργοποιήθηκε ένα πακέτο μέτρων, ύψους 540 δισ. ευρώ, για τη στήριξη εργαζομένων, επιχειρήσεων και κρατών.
Πακέτο μέτρων που περιλαμβάνει το πρόγραμμα SURE για τη βραχυχρόνια στήριξη της απασχόλησης, το πανευρωπαϊκό εργαλείο χρηματοδότησης των επιχειρήσεων μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, και τις ειδικές πιστοληπτικές γραμμές του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας.
Πέραν, όμως, των ανωτέρω, καθοριστικής σημασίας είναι η δημιουργία ενός νέου, φιλόδοξου και πιο ισχυρού εργαλείου οικονομικής ανάκαμψης.
Προς αυτή την κατεύθυνση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέθεσε την πρότασή της για το εργαλείο αυτό, το Next Generation-EU, συνολικού ύψους 750 δισ. ευρώ.
Μία πρόταση που κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, ενσωματώνει σημαντικό χρηματοδοτικό αποτύπωμα, και είναι ευθυγραμμισμένη με τις πρωτόγνωρες δυσκολίες και προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε.
Μία πρόταση που εμπεριέχει τα στοιχεία του δικαίου, του ορθολογισμού, της ανάπτυξης, αλλά και της ευελιξίας. Συγκεκριμένα:
- Είναι δίκαιη, γιατί στηρίζεται σε κοινό δανεισμό, εισάγοντας την έννοια της αμοιβαιοποίησης του ευρωπαϊκού χρέους.
- Είναι ορθολογική, γιατί κινείται περισσότερο στη λογική των επιδοτήσεων έναντι των δανείων.
- Είναι φιλοαναπτυξιακή, γιατί δίνει προτεραιότητα σε κομβικούς τομείς για το μέλλον της Ευρώπης, τομείς που αποτελούν μέρος και του δικού μας σχεδίου, όπως είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η πράσινη ανάπτυξη.
- Είναι ευέλικτη, γιατί δίνει τη δυνατότητα στην κάθε χώρα, έχοντας την ιδιοκτησία των πολιτικών, να εφαρμόσει εκείνες τις μεταρρυθμίσεις που η ίδια επιλέγει.
Τα παραπάνω χαρακτηριστικά ευελπιστώ ότι θα διακρίνουν και την τελική μορφή που θα λάβει το σχέδιο οικονομικής ανάκαμψης, μετά τις εν εξελίξει – δύσκολες πράγματι – διαβουλεύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Ιδιαίτερα σημασία, πέρα από το ύψος, έχει η διάρθρωση και η κατανομή των πόρων του σχεδίου για την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας, σύμφωνα πάντα με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Συγκεκριμένα, από το σύνολο των 750 δισ. ευρώ:
- Τα 560 δισ. ευρώ, δηλαδή περίπου το 75% του πακέτου, αφορούν το Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, για τη στήριξη των κρατών-μελών μέσα από την κατάρτιση και υλοποίηση καλά σχεδιασμένων εθνικών σχεδίων μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων.
- Τα 50 δισ. ευρώ αφορούν την πρωτοβουλία REACT-EU, μέσω επιχορηγήσεων, για την ενδυνάμωση της πολιτικής συνοχής, ώστε να καταστούν οι οικονομίες κρατών-μελών πιο ανθεκτικές και βιώσιμες κατά τη φάση αποκατάστασης μετά την κρίση.
- Τα 30 δισ. ευρώ αφορούν το δίκαιο μετασχηματισμό της ευρωπαϊκής οικονομίας, ενισχύοντας το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης προς μια κλιματικά ουδέτερη, αποδοτική ως προς τη χρησιμοποίηση των πόρων και κυκλική οικονομία.
- Τα 26 δισ. ευρώ αφορούν τη δημιουργία ενός Μέσου Στήριξης της Φερεγγυότητας στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων, το οποίο θα βοηθήσει στην κινητοποίηση ιδιωτικών πόρων για την παροχή επείγουσας στήριξης σε ευρωπαϊκές εταιρείες, που υπό άλλες συνθήκες θα ήταν βιώσιμες, ώστε να αντιμετωπίσουν άμεσα προβλήματα ρευστότητας και φερεγγυότητας.
- Τα 15,3 δισ. ευρώ αφορούν την ενίσχυση και αναβάθμιση του Invest-EU για την κινητοποίηση επενδύσεων και τη στήριξη των ενωσιακών πολιτικών κατά τη διάρκεια της ανάκαμψης.
- Τα 15 δισ. ευρώ αφορούν την ενίσχυση του προϋπολογισμού για το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, με σκοπό τη στήριξη των γεωργών και των αγροτικών περιοχών, ώστε να προβούν στις διαρθρωτικές αλλαγές που είναι αναγκαίες για την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
- Τα 15 δισ. ευρώ αφορούν το σχηματισμό ενός Μηχανισμού Στρατηγικών Επενδύσεων. Πρόκειται για νέο σκέλος του Invest-EU, ως μηχανισμός για την αύξηση της ανθεκτικότητας της Ευρώπης μέσω της ανάπτυξης στρατηγικής αυτονομίας όσον αφορά ζωτικής σημασίας εφοδιαστικές αλυσίδες σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
- Τα 13,5 δισ. ευρώ αφορούν την αύξηση της ευρωπαϊκής στήριξης σε δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας που σχετίζονται με την υγεία και το κλίμα.
- Τα 7,7 δισ. ευρώ αφορούν το αυτοτελές πρόγραμμα EU4Health, με το οποίο θα παρέχεται ειδική στήριξη για τις επερχόμενες προκλήσεις στον τομέα της υγείας.
- Τα 2 δισ. ευρώ αφορούν την ενίσχυση του rescEU, του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
- Τα 15,5 δισ. ευρώ αφορούν την ενίσχυση των κονδυλίων για τη διεθνή συνεργασία και την ανθρωπιστική βοήθεια.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα δρομολογεί την κατάρτιση ενός τεκμηριωμένου και καλά δομημένου εθνικού σχεδίου για την ανάκαμψη και βιώσιμη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας από την κρίση του κορονοϊού, ώστε να δεσμευτούν, στο μέγιστο δυνατόν, οι διαθέσιμοι κοινοτικοί πόροι και να διοχετευθούν, το συντομότερο δυνατόν, στην πραγματική οικονομία.
Πόροι κρίσιμοι για την επόμενη περίοδο της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Πόροι που θα είναι πολλαπλάσιοι για την Ελλάδα, ως πληγείσα χώρα, σε σχέση με τη συνεισφορά της στην από κοινού αποπληρωμή τους.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Όλα αυτά συνιστούν σημαντικές αποφάσεις, σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Αξίζει, βέβαια, να υπενθυμίσω ότι μέχρι σήμερα, και εκτιμούμε μέχρι τέλος Ιουλίου, η Κυβέρνηση έλαβε και εφαρμόζει μέτρα χωρίς να έχει εκταμιευθεί ούτε ένα ευρώ από τα ευρωπαϊκά κονδύλια.
Βασιστήκαμε στις δικές μας δυνάμεις, φροντίζοντας όμως να κρατήσουμε «καύσιμα» για τη φάση της ανάταξης της οικονομίας.
Συνεπώς, ακόμα και εάν η Ευρώπη αργήσει να καταλήξει σε αποφάσεις για το τελικό σχήμα του Ταμείου Ανάκαμψης και τον νέο κοινοτικό προϋπολογισμό και να εκταμιεύσει τους σχετικούς πόρους, η χώρα μας, με τα σημερινά υγειονομικά δεδομένα και την υπεύθυνη οικονομική διαχείριση, δεν θα αντιμετωπίσει ταμειακό πρόβλημα.
Ωστόσο, η επίτευξη συμφωνίας, το ταχύτερο δυνατό, έχει μεγάλη σημασία για όλα τα κράτη-μέλη, καθώς έτσι θα αρθούν αβεβαιότητες, θα διασφαλιστεί μια ισχυρή οικονομική ανάταξη και θα τεθούν κοινές, στέρεες βάσεις, για να οικοδομήσουμε τη μετά κορονοϊό εποχή της Ευρώπης.
Από τη δική μας πλευρά, απαιτείται – και θα υπάρξει – σχεδιασμός, σύνεση και υπευθυνότητα στη διαχείριση αυτών των κονδυλίων, ώστε να αξιοποιηθούν κατά τον βέλτιστο τρόπο, στο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής ανασυγκρότησης της οικονομίας, με κύριο πρόταγμα την ενίσχυση της παραγωγικότητας και της διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητάς της.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Η Ελλάδα αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει την πολύπλευρη κρίση, με συγκριτική επιτυχία.
Δρα συνετά, μεθοδικά και αποτελεσματικά.
Αυτό αναγνωρίζεται στην ευρωπαϊκή και την παγκόσμια σκηνή, σε υγειονομικό και οικονομικό επίπεδο.
Αυτό αποτυπώνεται και στην 6η Έκθεση Ενισχυμένης Εποπτείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Μία Έκθεση ιδιαίτερα θετική για την Ελλάδα.
Σε αυτή αναγνωρίζεται η έγκαιρη και υπεύθυνη στάση που κράτησε η ελληνική Κυβέρνηση απέναντι στην πανδημία του κορονοϊού και στις οικονομικές της συνέπειες.
Επιπλέον, επιβεβαιώνεται η ταχύτητα και η επάρκεια των οικονομικών μέτρων στήριξης που έλαβε η Κυβέρνηση και υπογραμμίζεται η συμβολή τους στην ταχύτερη επανεκκίνηση της οικονομίας, στην προστασία των θέσεων εργασίας και στη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων.
Παράλληλα, στην Έκθεση τονίζεται η θετική πορεία στην υλοποίηση σημαντικών μεταρρυθμίσεων, παρά τη δυσμενή κατάσταση του τελευταίου χρονικού διαστήματος, και επισημαίνεται η διάθεση της Ελληνικής Κυβέρνησης να αναλάβει συμπληρωματικές πρωτοβουλίες για την περαιτέρω προώθησή τους καθώς και για τη στήριξη μίας βιώσιμης οικονομικής ανάκαμψης.
Λαμβάνοντας όλα αυτά υπόψη η Έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα, δεδομένης της υπάρχουσας κατάστασης, έχει προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για να προχωρήσει και να ολοκληρώσει τις μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες της.
Πρωτοβουλίες των οποίων η ολοκλήρωση θα είναι επ’ ωφελεία της ελληνικής οικονομίας και, μεταξύ άλλων, αφορούν:
- την εφαρμογή του νέου πτωχευτικού πλαισίου, με ιδιαίτερη πρόνοια για τα ευάλωτα νοικοκυριά,
- την ενίσχυση της ευστάθειας του τραπεζικού συστήματος,
- τη συνέχιση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας,
- τον ψηφιακό μετασχηματισμό του δημοσίου τομέα και της ελληνικής οικονομίας, που θα περιορίσει την γραφειοκρατία για πολίτες και επιχειρήσεις.
- τον εκσυγχρονισμό και την βελτίωση της επενδυτικής ελκυστικότητας της οικονομίας, με κατάθεση και ψήφιση σειράς νομοσχεδίων.
Νομοσχέδια που αφορούν, μεταξύ άλλων, τη μικροχρηματοδότηση των επιχειρήσεων, τη δημιουργία ενός νέου πλαισίου εταιρικής διακυβέρνησης, την προώθηση της ηλεκτροκίνησης, την ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας κ.ά.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Ως Υπουργός Οικονομικών, είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένος που η προσπάθεια που καταβάλλεται, από νοικοκυριά, επιχειρήσεις, Κράτος και Κυβέρνηση, στο πεδίο της οικονομίας, ακόμη και εν μέσω ιδιαίτερα αντίξοων συνθηκών, αναγνωρίζεται διεθνώς.
Οι προσπάθειες αυτές θα συνεχιστούν ώστε να καταφέρουμε να περιορίσουμε, όσο περισσότερο γίνεται, τον αντίκτυπο της υγειονομικής κρίσης στην ελληνική οικονομία, θέτοντας τις βάσεις για μία δυναμική ανάκαμψη.
Πιστεύω ότι με σχέδιο, πίστη στις δυνάμεις μας, αλληλεγγύη και συνοχή μπορούμε να τα καταφέρουμε. Και θα τα καταφέρουμε!