Grant Thornton Φοροδοξίες, 12.07.2020

Γνωρίζετε ότι...

Με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο που κατατέθηκε προς διαβούλευση συμπληρώνεται το ήδη θεσπισθέν πλαίσιο προσέλκυσης αλλοδαπών στην Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα και συνοπτικά τα βασικά νομοθετήματα προσέλκυσης αλλοδαπών στην Ελλάδα είναι τα ακόλουθα:

• Εναλλακτική φορολόγηση συνταξιούχων: Η νέα ρύθμιση απευθύνεται σε πρόσωπα που α) λαμβάνουν σύνταξη από χώρα με την οποία η Ελλάδα εφαρμόζει Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Εισοδήματος (ΣΑΔΦ), β) δεν είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας τα πέντε από τα τελευταία έξι έτη πριν την αίτηση υπαγωγής και γ) μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία από χώρα με την οποία η Ελλάδα εφαρμόζει ΣΑΔΦ. Η υπαγωγή στο εν λόγω καθεστώς μπορεί να διαρκέσει έως 10 έτη, χωρίς δυνατότητα παράτασης. Δεν προβλέπεται ως προϋπόθεση η επένδυση σε ακίνητο ή άλλες αξίες στην Ελλάδα. Οι όροι για την απόκτηση φορολογικής κατοικίας στην Ελλάδα (κέντρο ζωτικών συμφερόντων, παραμονή 183 ημερών) δεν απαιτούνται για την υπαγωγή στο καθεστώς, αλλά θα πρέπει να πληρούνται, προκειμένου το φυσικό πρόσωπο να μπορεί να αποδείξει την κατοικία του στην Ελλάδα σε περίπτωση αμφισβήτησης από τη χώρα προέλευσης.
• Υποχρεώσεις και τρόπος φορολόγησης: Με την υπαγωγή του το φυσικό πρόσωπο έχει υποχρέωση δήλωσης στην Ελλάδα του παγκόσμιου εισοδήματός του.  Με σταθερό συντελεστή 7% φορολογείται ετησίως για όλα τα εισοδήματά του αλλοδαπής πηγής, με εξάντληση κάθε φορολογικής υποχρέωσης για τα εισοδήματα αυτά, τα οποία απαλλάσσονται επιπλέον από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Περαιτέρω προβλέπεται ότι τυχόν εισόδημα πηγής Ελλάδας φορολογείται σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις. Ο φόρος για κάθε φορολογικό έτος καταβάλλεται εφάπαξ. Η εφαρμογή των ισχυουσών ΣΑΔΦ δεν επηρεάζεται από το νέο καθεστώς. Τέλος, το νέο καθεστώς δεν προβλέπει απαλλαγή από το φόρο κληρονομιάς ή δωρεάς της περιουσίας στην αλλοδαπή, που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως επιπλέον κίνητρο.
• Ερωτήματα και προβληματισμοί: Βασικό ερώτημα που εγείρεται είναι ποιο είναι το κύριο φορολογικό κίνητρο για την υπαγωγή στο νέο καθεστώς εναλλακτικής φορολόγησης ενός φυσικού προσώπου που λαμβάνει σύνταξη από μια χώρα με την οποία η Ελλάδα έχει εν ισχύ ΣΑΔΦ. Και αυτό δεδομένου ότι η Ελλάδα εφαρμόζει ΣΑΔΦ με 58 χώρες και εφαρμόζει επιπλέον πίστωση του καταβληθέντος φόρου στην αλλοδαπή. Άλλωστε οι συντάξεις από δημόσιο φορέα φορολογούνται κατά κανόνα, βάσει των ΣΑΔΦ, στη χώρα πηγής, ενώ το εισόδημα από ακίνητα φορολογείται επίσης κατά κανόνα στη χώρα που βρίσκεται το ακίνητο. Εξάλλου ο συντελεστής φόρου για τα περισσότερα ήδη εισοδήματος, πλην του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις, των φυσικών προσώπων στην Ελλάδα είναι πλέον σχετικά χαμηλός και δε λειτουργεί αποτρεπτικά στο να καταστεί ένα φυσικό πρόσωπο φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, ανεξαρτήτως της τυχόν υπαγωγής του σε καθεστώς εναλλακτικής φορολόγησης. Πάντως προβληματίζει η πρόβλεψη του νόμου ότι ο φορολογούμενος που υπάγεται στο καθεστώς δεν μπορεί να εκπέσει το φόρο που κατέβαλε στην αλλοδαπή, ρύθμιση που φαίνεται αντίθετη με τα οριζόμενα στις ΣΑΔΦ. 
• Η ισχύουσα εναλλακτική φορολόγηση εισοδημάτων αλλοδαπής με προϋπόθεση επένδυσης. Ήδη με τον τελευταίο φορολογικό νόμο εισήχθη και εφαρμόζεται από 1-1-2020 καθεστώς εναλλακτικής φορολόγησης των εισοδημάτων αλλοδαπής των φυσικών προσώπων που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα. Στις προϋποθέσεις υπαγωγής περιλαμβάνεται επένδυση στην Ελλάδα ύψους 500.000 ευρώ και διατήρηση φορολογικής κατοικίας εκτός Ελλάδας τα επτά από τα τελευταία οχτώ χρόνια. Το εν λόγω καθεστώς μπορεί να έχει μέγιστη διάρκεια 15 έτη και δεν μπορεί να παραταθεί. Η φορολόγηση διαφοροποιείται από το ανωτέρω καθεστώς των συνταξιούχων, καθώς α) οφείλεται ετησίως κατ’ αποκοπή φόρος 100.000 ευρώ για τα εισοδήματα αλλοδαπής και β) το παγκόσμιο εισόδημα δεν περιλαμβάνεται υποχρεωτικά στη δήλωση φόρου εισοδήματος στην Ελλάδα. Το φυσικό πρόσωπο που υπάγεται στην εναλλακτική αυτή φορολόγηση απολαμβάνει επίσης απαλλαγής από το φόρο δωρεάς και κληρονομιάς της αλλοδαπής περιουσίας του, ενώ μπορεί με επιπλέον κατ’ αποκοπή ετήσιο φόρο 20.000 ευρώ να συμπεριλάβει σε αυτή και μέλη της οικογένειάς του.
• Golden visa και προσέλκυση πολιτών τρίτων χωρών. Πέραν των αμιγώς φορολογικών, νομοθετικά μέτρα αναπτυξιακού χαρακτήρα με προσέλκυση πολιτών από τρίτες χώρες ισχύουν ήδη στην Ελλάδα από το 2014. Καταρχάς χορηγείται άδεια διαμονής (golden visa) σε πολίτες τρίτων χωρών που εισήλθαν ή διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα και είναι ιδιοκτήτες ακινήτων στην Ελλάδα αξίας τουλάχιστον 250.000 ευρώ. Επίσης, χορηγείται άδεια διαμονής για επενδυτική δραστηριότητα σε πολίτες τρίτων χωρών που προτίθενται να πραγματοποιήσουν επένδυση τουλάχιστον 250.000 ευρώ στην Ελλάδα, εφόσον κριθεί ότι η συγκεκριμένη επένδυση θα έχει θετικές επιπτώσεις στην εθνική οικονομία. Η επένδυση μπορεί να υλοποιηθεί είτε προσωπικά είτε μέσω νομικού προσώπου. Οι εν λόγω άδειες διαμονής διαρκούν έως 5 έτη με δυνατότητα παράτασης, υπό προϋποθέσεις και κατά περίπτωση. Η χορήγησή τους δεν συνεπάγεται φορολογικές ελαφρύνσεις, παρέχει όμως τη δυνατότητα στους κατόχους τους να κυκλοφορούν ελεύθερα σε άλλα κράτη της ζώνης Schengen για έως και 3 μήνες σε κάθε εξάμηνο.