Αριθ. 77602
ΦΕΚ B’ 3391/28.07.2021
Έγκριση Ειδικού Προγράμματος αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών: στόχοι και σύστημα διαχείρισης.
Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ
Έχοντας υπόψη:
1. Το άρθρο 90 του Κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα, ο οποίος κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του π.δ. 63/2005 «Κωδικοποίηση της νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα» (Α’ 98), σε συνδυασμό με την παρ. 22 του άρθρου 119 του ν. 4622/2019 (Α’ 133).
2. Τον ν. 4270/2014 «Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας (ενσωμάτωση Οδηγίας 2011/85/ ΕΕ) - δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις» (Α’ 143) και ιδίως τα άρθρα 23, 57, 78 και 79 και 80.
3. Τον ν. 4622/2019 «Επιτελικό Κράτος: οργάνωση, λειτουργία και διαφάνεια της Κυβέρνησης, των κυβερνητικών οργάνων και της κεντρικής δημόσιας διοίκησης» (Α’ 133).
4. Τον ν. 4635/2019 «Επενδύω στην Ελλάδα και άλλες διατάξεις» (Α’ 167) και ιδίως τις παρ. 1 και 2 του άρθρου 130.
5. Το π.δ. 147/2017 «Οργανισμός του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης» (Α’ 192).
6. Το π.δ. 81/2019 «Σύσταση, συγχώνευση, μετονομασία και κατάργηση Υπουργείων και καθορισμός των αρμοδιοτήτων τους. Μεταφορά υπηρεσιών και αρμοδιοτήτων μεταξύ Υπουργείων» (Α’ 119).
7. Το π.δ. 83/2019 «Διορισμός Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α’ 121).
8. Την υπ’ αρ. 38/2020 πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου της 31-8-2020 «Έγκριση και προσδιορισμός των πόρων υλοποίησης του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (Ε.Π.Α.) για την προγραμματική περίοδο 2021 - 2025» (Α’ 174).
9. Την υπ’ αρ. 51875/7.5.2021 κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων «Ανάθεση Αρμοδιοτήτων στον Υφυπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Ιωάννη Τσακίρη» (Β’ 1867).
10. Την υπ’ αρ. 134453/23.12.2015 κοινή υπουργική απόφαση «Ρυθμίσεις για τις πληρωμές των δαπανών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων - ΠΔΕ [Τροποποίηση και αντικατάσταση της υπ’ αρ. 46274/26.09.2014 (Β’ 2573) κοινής υπουργικής απόφασης]» (Β’ 2857).
11. Τις ετήσιες Εγκυκλίους για την έγκριση και χρηματοδότηση του ΠΔΕ και τον προγραμματισμό δαπανών.
12. Την ανάγκη για άμεση και ολοκληρωμένη αντιμετώπιση ειδικών προβλημάτων, αναγκών και δημιουργίας αναπτυξιακών ευκαιριών που προκύπτουν από τη διαδικασία επανεκκίνησης της οικονομίας μετά την περίοδο προσαρμογής 2010-2018 και τους περιορισμούς που επιβλήθηκαν ως συνέπεια της πανδημίας του SARS COV-2.
13. Την υπ’ αρ. 73134/30.6.2021 εισήγηση της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών σύμφωνα με την περ. ε της παρ. 5 του άρθρου 24 του ν. 4270/2014.
14. Ότι από τις διατάξεις αυτής της απόφασης προκαλείται δαπάνη σε βάρος του προϋπολογισμού του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων σύμφωνα με την υπ’ αρ. 73134/30.6.2021 εισήγηση της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών, αποφασίζουμε:
Την έγκριση και υλοποίηση Ειδικού Προγράμματος για την Αντιμετώπιση Έκτακτων Αναγκών (εφεξής Πρόγραμμα) ως μέρος του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ) 2021 - 2025, με βάση τους στόχους και το σύστημα διαχείρισης, όπως καθορίζονται στα ακόλουθα άρθρα:
Άρθρο 1
Στόχος Προγράμματος, περιοχή παρέμβασης, διάρκεια και προϋπολογισμός
1. Στόχος του Προγράμματος είναι να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά επείγουσες και απρόβλεπτες ανάγκες και να αξιοποιηθούν αναπτυξιακές ευκαιρίες που προκύπτουν κατά την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας σε συνέχεια της υλοποίησης των τριών προγραμμάτων προσαρμογής και των περιορισμών που επιβλήθηκαν λόγω της πανδημίας του ιού SARS COV-2.
Ειδικότερα, το πρόγραμμα δύναται να καλύψει ανάγκες προσαρμογής των εθνικών πολιτικών σε επείγουσες εξωγενείς απαιτήσεις, αντιμετώπισης εκτάκτων οικονομικών, υγειονομικών και άλλων αναγκών, καθώς και κάθε άλλη τεκμηριωμένη περίπτωση αντιμετώπισης κοινωνικών, οικονομικών ή περιβαλλοντικών προβλημάτων οξείας φύσεως πλην φυσικών καταστροφών.
2. Η περιοχή παρέμβασης του Προγράμματος είναι ολόκληρη η επικράτεια.
3. Η συνολική διάρκεια εφαρμογής του Προγράμματος είναι η περίοδος 2021 - 2025.
4. Ο προϋπολογισμός του Προγράμματος ανέρχεται σε 300.000.000 € και θα καλυφθεί από διάθεση τμήματος του Αποθεματικού του ΕΠΑ.
Άρθρο 2
Σύσταση και αρμοδιότητες της Επιτροπής Συντονισμού
1. Για την εφαρμογή του ειδικού Προγράμματος, συστήνεται Επιτροπή Συντονισμού (ΕΠΣΥ).
2. Η ΕΠΣΥ αποτελείται από:
Ι. τον/την Υφυπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων για τις δημόσιες επενδύσεις και το ΕΣΠΑ, ως πρόεδρο,
II. τον/την Γενικό/ή Γραμματέα Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ως μέλος και
III. τον/την Γενικό/ή Γραμματέα Δημοσιονομικής Πολιτικής του Υπουργείου Οικονομικών, ως μέλος.
Τον/την Πρόεδρο αναπληρώνει σε περίπτωση κωλύματος ο/η Γενικός/ή Γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Τα μέλη της ΕΠΣΥ αναπληρώνονται από νόμιμα εξουσιοδοτημένα πρόσωπα μόνο σε περίπτωση απουσίας ή κωλύματός τους, με έγγραφη γνωστοποίηση του ονόματος του αναπληρωτή στον πρόεδρο της ΕΠΣΥ.
3. Το έργο της ΕΠΣΥ υποστηρίζεται διοικητικά από τη Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (Δι.Δι.Ε.Π.).
4. Οι αρμοδιότητες της ΕΠΣΥ είναι:
α. Η απόφαση για την έκδοση και τους όρους της Ανακοίνωσης Πρόθεσης Χρηματοδότησης.
β. Η αξιολόγηση της συμβατότητας των προτεινόμενων έργων και δράσεων, με τους στόχους του Προγράμματος.
γ. Η επιλογή των έργων που πρόκειται να ενταχθούν και η απόφαση για την έκδοση ανακοίνωσης πρόθεσης χρηματοδότησης.
δ. Η δημοσιοποίηση, ενημέρωση και προβολή του Προγράμματος σε εθνικό επίπεδο.
5. Η ΕΠΣΥ συγκαλείται τουλάχιστον μία (1) φορά το χρόνο με απόφαση του Προέδρου της. Επείγοντα θέματα, μπορούν να προταθούν από τον Πρόεδρο στα μέλη της ΕΠΣΥ και με τη γραπτή διαδικασία. Οι αποφάσεις της ΕΠΣΥ λαμβάνονται με ομοφωνία.
6. Η ΕΠΣΥ κατά τις συνεδριάσεις της μπορεί να προσκαλεί εκπροσώπους των φορέων των προτάσεων και άλλων φορέων εφόσον απαιτείται. Των συνεδριάσεων της ΕΠΣΥ μπορεί να προηγούνται προπαρασκευαστικές συσκέψεις της Δι.Δι.Ε.Π. με τους αρμόδιους φορείς υλοποίησης.
7. Η Δι.Δι.Ε.Π. διανέμει (ηλεκτρονικά) τις αποφάσεις της συνεδρίασης της ΕΠΣΥ εντός δέκα (10) εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία της συνεδρίασης στους συμμετέχοντες.
Άρθρο 3
Διαχείριση του Προγράμματος
1. Για την διοικητική υποστήριξη του έργου της ΕΠΣΥ και τη διαχείριση του Προγράμματος, αρμόδια Υπηρεσία Διαχείρισης ορίζεται η Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού ΠΔΕ (Δι.Δι.Ε.Π.) του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, η οποία μεριμνά για τα κάτωθι:
α. Την υποστήριξη των εργασιών της ΕΠΣΥ, με την παροχή γραμματειακής υποστήριξης, την προετοιμασία των θεμάτων ημερήσιας διάταξης των συνεδριάσεων και την τήρηση των πρακτικών.
β. Τη συγκέντρωση των αιτημάτων των Φορέων Υλοποίησης (Δικαιούχων).
γ. Την έκδοση ανακοίνωσης πρόθεσης χρηματοδότησης των έργων ύστερα από απόφαση της ΕΠΣΥ.
δ. Την παροχή πληροφόρησης και διευκρινίσεων επί του συστήματος διαχείρισης του Προγράμματος προς τους εμπλεκόμενους φορείς υλοποίησης των δράσεων του, καθώς και την παροχή υποστήριξης και συμβουλών προς τους δικαιούχους σε ότι αφορά τις υφιστάμενες διαδικασίες.
ε. Τον έλεγχο της πληρότητας των αιτημάτων για ένταξη των δράσεων στο πρόγραμμα που κατατίθενται από τους δικαιούχους, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στην ανακοίνωση πρόθεσης χρηματοδότησης.
στ. Τη συγκέντρωση των δελτίων και την παρακολούθηση της υλοποίησης των έργων/δράσεων από τους δικαιούχους.
ζ. Την ενημέρωση και τον συντονισμό των ενεργειών των φορέων υλοποίησης (καθώς και των εμπλεκόμενων αρχών) στην υλοποίηση του Προγράμματος.
η. Την διαβίβαση στην ΕΠΣΥ εισήγησης επί αιτήματος τροποποίησης του έργου.
Άρθρο 4
Διαδικασία υποβολής και ένταξης έργων στο Πρόγραμμα
1. Για την ένταξη έργων στο Πρόγραμμα εκδίδεται Ανακοίνωση Πρόθεσης Χρηματοδότησης από τον Πρόεδρο της ΕΠΣΥ. Στην ανακοίνωση πρόθεσης χρηματοδότησης δύναται να περιγράφονται οι επιλέξιμες κατηγορίες δαπανών, οι δικαιούχοι των έργων, ο διαθέσιμος προϋπολογισμός, και μπορεί να τίθενται ειδικότερα κριτήρια ή συγκεκριμένοι όροι για την επιλεξιμότητα και την ένταξη των προτάσεων στο Πρόγραμμα.
2. Στο Πρόγραμμα μπορούν να εντάσσονται και έργα τα οποία είναι ήδη εγγεγραμμένα στο εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), μετά από απόφαση της ΕΠΣΥ.
3. Η πρόταση των Φορέων Υλοποίησης (Δικαιούχων) συνοδεύεται υποχρεωτικά από:
α. Τεχνικό Δελτίο Έργου, στο οποίο να τεκμηριώνεται η ανάγκη χρηματοδότησης των δράσεων αυτών από το Πρόγραμμα.
β. Θεσμικό πλαίσιο υλοποίησης της δράσης.
γ. Έγγραφο από αρμόδια υπηρεσία ότι το έργο δεν εμπίπτει στους περιορισμούς περί κρατικών ενισχύσεων.
δ. Βεβαίωση ότι το έργο δεν χρηματοδοτείται από άλλο πρόγραμμα.
ε. Βεβαίωση της αρμόδιας ή των αρμόδιων Ειδικών Υπηρεσιών ότι η προτεινόμενη δράση δεν μπορεί να συγχρηματοδοτηθεί από Ευρωπαϊκά Προγράμματα.
4. Ο Πρόεδρος της ΕΠΣΥ εκδίδει τις αποφάσεις ένταξης των έργων ή τις τροποποιήσεις αυτών και τις αποφάσεις απένταξης έργων στο Πρόγραμμα.
Άρθρο 5
Εγγραφή των έργων του Προγράμματος στο ΠΔΕ
1. Η απόφαση ένταξης αποτελεί αυτοδίκαιη πρόταση εγγραφής του έργου σε Συλλογική Απόφαση (Σ.Α.) του Φορέα Χρηματοδότησης.
2. Τα έργα του Προγράμματος εντάσσονται σε Σ.Α. του εθνικού σκέλους του ΠΔΕ του αρμόδιου Φορέα Χρηματοδότησης.
3. Τα νέα έργα που εντάσσονται με αυτοδίκαιη πρόταση στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), εγγράφονται με πίστωση για το έτος της ένταξης, έως 10% του προϋπολογισμού τους. Η χρηματοδότηση για τα επόμενα έτη γίνεται με ετήσια εγγραφή πιστώσεων στο ΠΔΕ, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.
Άρθρο 6
Χρηματοδότηση έργων
1. Η διαδικασία χρηματοδότησης των έργων από αμιγώς εθνικούς πόρους του ΠΔΕ, καθορίζεται από το θεσμικό πλαίσιο του ΠΔΕ.
2. Οι δικαιούχοι υποβάλλουν αίτημα χρηματοδότησης των έργων (κατανομή) με συνημμένα τα απαραίτητα δικαιολογητικά στη ΓΔΟΥ του αρμόδιου Υπουργείου ή στη Διεύθυνση Αναπτυξιακού Προγραμματισμού της Περιφέρειας, κοινοποιούμενο στη Δι.Δι.Ε.Π.
3. Σε περίπτωση που διαπιστώνεται μη συμμόρφωση του Δικαιούχου με τους όρους και τις προϋποθέσεις χρηματοδότησης έργων της παρούσας ή του ΠΔΕ ή του ΕΠΑ ή τους γενικούς ή ειδικούς όρους της απόφασης ένταξης, η Δι.Δι.Ε.Π με έγγραφη ειδοποίησή της προς το δικαιούχο δύναται να διακόπτει την διαδικασία και να θέτει αποκλειστική προθεσμία εντός της οποίας ο δικαιούχος έχει υποχρέωση να προβεί σε όλες τις ενέργειες που επιβάλλονται για τη συμμόρφωσή του. Η προθεσμία συμμόρφωσης δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες. Μετά το πέρας της τασσόμενης προθεσμίας η Δι.Δι.Ε.Π. λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα, και, εφόσον απαιτείται, εφαρμόζεται αναλογικά η υπό στοιχεία 126829/ EΥΘΥ 1217/8.12.2015 κοινή υπουργική απόφαση «Σύστημα δημοσιονομικών διορθώσεων και διαδικασίες ανάκτησης αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντων ποσών από πόρους του κρατικού προϋπολογισμού για την υλοποίηση προγραμμάτων συγχρηματοδοτούμενων στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014 - 2020, σύμφωνα με το άρθρο 22 του ν. 4314/2014» (Β’ 2784).
Άρθρο 7
Παρακολούθηση προόδου υλοποίησης έργων
1. Η παρακολούθηση της προόδου υλοποίησης των έργων από τη Δι.Δι.Ε.Π. έχει σκοπό να πιστοποιηθεί η τήρηση των προβλεπόμενων διαδικασιών, να επιβεβαιωθεί η πρόοδος της υλοποίησης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου των έργων και να διαπιστωθούν έγκαιρα τυχόν προβλήματα, ώστε να αναληφθούν τα κατάλληλα διορθωτικά μέτρα.
2. Στο πρώτο δίμηνο κάθε έτους, καθώς και κάθε φορά που προκύπτουν σημαντικές αλλαγές στην πορεία υλοποίησης των έργων ή υποέργων, οι δικαιούχοι υποβάλλουν στην Δι.Δι.Ε.Π. Δελτία Παρακολούθησης Προόδου Υλοποίησης Έργων. Η παρακολούθηση της προόδου υλοποίησης των έργων συντελείται κυρίως μέσω της συλλογής, επεξεργασίας και αξιολόγησης της προόδου των βασικών στοιχείων του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου των έργων/υποέργων, όπως αυτά δηλώθηκαν στο Τεχνικό Δελτίο Έργου και επικαιροποιούνται στα Δελτία Παρακολούθησης Προόδου Υλοποίησης Έργων.
3. Η Δι.Δι.Ε.Π. κατά την παρακολούθηση της προόδου των έργων, λαμβάνει υπόψη της τα αποτελέσματα των διοικητικών επαληθεύσεων ή των επιτόπιων επιθεωρήσεων, ή λοιπών ελέγχων που διενεργήθηκαν στο έργο, και επικοινωνεί με τους δικαιούχους προκειμένου να ζητήσει περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με την υλοποίηση των έργων, ώστε να διαμορφώσει μία πληρέστερη εικόνα για την πρόοδό τους.
Άρθρο 8
Σύνταξη εκθέσεων, έλεγχοι, επιτόπιες επιθεωρήσεις
1. Η Δι.Δι.Ε.Π. συγκεντρώνει τα Δελτία Παρακολούθησης Προόδου Υλοποίησης Έργων και υποβάλει συγκεντρωτική έκθεση προς την ΕΠΣΥ. Η Δι.Δι.Ε.Π. διατηρεί το δικαίωμα να ζητήσει από τους δικαιούχους πρόσθετες διευκρινίσεις ή λοιπές πληροφορίες, προκειμένου να αποκτήσει σαφή εικόνα για την πορεία υλοποίησης των έργων.
2. Η ΕΠΣΥ, με βάση την συγκεντρωτική έκθεση, λαμβάνει μέτρα για την εύρυθμη εξέλιξη της υλοποίησης των έργων του Προγράμματος.
3. Πέραν των θεσμοθετημένων ελέγχων των δαπανών του Δημοσίου, οι Δικαιούχοι εμπίπτουν στο πλαίσιο των ελέγχων της υποπαρ. 2 της παρ. Β του άρθρου 129 του ν. 4635/2019.
Άρθρο 9
Τροποποίηση απόφασης ένταξης
1. Η διαπίστωση της ανάγκης τροποποίησης του έργου μπορεί να προκύψει είτε από τον Δικαιούχο, με την υποβολή του σχετικού αιτήματος τροποποίησης απόφασης ένταξης του έργου στην Δι.Δι.Ε.Π., όπου θα αναφέρονται τα σημεία τροποποίησης και θα τεκμηριώνονται επαρκώς οι λόγοι τροποποίησης των στοιχείων του έργου, είτε από την Δι.Δι.Ε.Π., κατά την παρακολούθηση της προόδου υλοποίησης του έργου, και στην περίπτωση που διαπιστώνονται αλλαγές στα στοιχεία του έργου, όπως αυτά αποτυπώνονται στην απόφαση ένταξης.
2. Η ανάγκη για την τροποποίηση του έργου μπορεί να προκύπτει κυρίως:
α. Κατά την υλοποίηση του έργου, εφόσον διαπιστώνεται ότι η μεταβολή επιμέρους στοιχείων του δύναται να διευκολύνει την ολοκλήρωσή του και την επίτευξη των αποτελεσμάτων και στόχων του.
β. Από εξωγενείς παράγοντες, όπως ενδεικτικά νομοθετικές ρυθμίσεις οι οποίες επιφέρουν μεταβολές στη νομική προσωπικότητα του δικαιούχου του έργου, ή στον προϋπολογισμό του.
γ. Από την ανάγκη τακτοποίησης των στοιχείων του έργου στο επίπεδο της πραγματικής υλοποίησής του.
3. Η τροποποίηση των στοιχείων της απόφασης ένταξης δύναται να αφορά στη διάρκεια υλοποίησης του φυσικού αντικειμένου του έργου, συμπεριλαμβανομένων και των ημερομηνιών έναρξης και λήξης του έργου, στα στοιχεία του φυσικού αντικειμένου του έργου, στο ύψος της συνολικής δημόσιας δαπάνης του έργου, στον δικαιούχο του έργου ή σε άλλα στοιχεία που κατά την κρίση της Δι.Δι.ΕΠ δύνανται να μεταβληθούν.
4. Για την τροποποίηση του έργου η Δι.Δι.Ε.Π. διαβιβάζει την εισήγησή της στην ΕΠΣΥ για την έκδοση τροποποιημένης Απόφασης Ένταξης ή μη.
Άρθρο 10
Διαδικασία ολοκλήρωσης έργων και Προγράμματος
1. Μετά την ολοκλήρωση των έργων, οι δικαιούχοι προβαίνουν σε ενέργειες κλεισίματος συντάσσοντας σχετική έκθεση, βάσει τυποποιημένου υποδείγματος, που αποστέλλεται στην Δι.Δι.Ε.Π.
2. Η Δι.Δι.Ε.Π. επεξεργάζεται τις εκθέσεις ολοκλήρωσης, διενεργώντας -όταν απαιτείται- επιτόπια επιθεώρηση για την επαλήθευση των στοιχείων των έργων.
3. Στη βάση των εκθέσεων ολοκλήρωσης των έργων καθώς και των πορισμάτων των πιθανών ελέγχων, η Δι.Δι.Ε.Π. προβαίνει στην τελική έκθεση ολοκλήρωσης του Προγράμματος.
Άρθρο 11
Τελικές Διατάξεις
Για επί μέρους ζητήματα του Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου που δεν ρυθμίζονται με την παρούσα εφαρμόζονται αναλογικά οι διατάξεις της υπ’ αρ. 62564/4.6.2021 υπουργικής απόφασης «Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου - Κανόνες επιλεξιμότητας δαπανών για τα προγράμματα του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ) 2021 - 2025».
Η απόφαση αυτή ισχύει από τη δημοσίευσή της.
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Αθήνα, 12 Ιουλίου 2021
Ο Υφυπουργός
ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ