Υπουργείο Οικονομικών Ομιλία του Υπουργού Οικονομικών κ. Χρήστου Σταϊκούρα στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων και την Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής κατά τη συζήτηση επί της Έκθεσης Απολογισμού της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων για το έτος 2021 και του Προγραμματισμού Δραστηριοτήτων της για το έτος 2022

Υπουργείο Οικονομικών

Πέμπτη, 2 Ιουνίου 2022

Δελτίο Τύπου

Ομιλία του Υπουργού Οικονομικών κ. Χρήστου Σταϊκούρα στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων και την Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής κατά τη συζήτηση επί της Έκθεσης Απολογισμού της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων για το έτος 2021 και του Προγραμματισμού Δραστηριοτήτων της για το έτος 2022

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι, 

Σας καλωσορίζω στη σημερινή κοινή συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων και της Ειδικής Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας, θέμα της οποίας είναι η παρουσίαση της Έκθεσης Απολογισμού της ΑΑΔΕ για το 2021, και ο προγραμματισμός των δράσεων για το 2022. 

Στόχοι της σημερινής συνάντησης - που πραγματοποιείται μετά από αίτημα της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Οικονομικών - είναι να γίνει ένας εποικοδομητικός διάλογος, να παρασχεθεί η προσήκουσα ενημέρωση από τον Διοικητή κ. Πιτσιλή, και να κατατεθούν απόψεις σχετικά με τη λειτουργία και την απόδοση της Αρχής. Λειτουργία και απόδοση που εδράζεται στην φορολογική πολιτική της Κυβέρνησης. 

Το 2021 αποτέλεσε αναμφίβολα μία δύσκολη χρονιά, μια μεταβατική περίοδο οδεύοντας στην μετά-Covid εποχή, στην οποία το κυβερνητικό έργο συνεχίστηκε με εντατικούς ρυθμούς. 

Η ΑΑΔΕ συνέβαλε στην προσπάθειά μας αυτή, με την εφαρμογή του επιχειρησιακού σχεδίου της, προς όφελος των συναλλασσομένων πολιτών και επιχειρήσεων.

Σημαντική εξέλιξη ήταν, επίσης, η έγκριση του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο οποίο περιλαμβάνονται επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που θα οδηγήσουν στον περαιτέρω εκσυγχρονισμό της φορολογικής και τελωνειακής διοίκησης, με πλήρη ψηφιοποίηση των διαδικασιών και υιοθέτηση νέων και σύγχρονων εργαλείων για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου.

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Στρατηγικός στόχος της Κυβέρνησης είναι η διαμόρφωση ενός σταθερού, οικονομικά αποτελεσματικού και κοινωνικά δίκαιου φορολογικού συστήματος. 

Στόχος, ο οποίος βασίζεται σε 4 βασικούς άξονες πολιτικής, για την ενθάρρυνση της απασχόλησης, την προσέλκυση επενδύσεων και την ενίσχυση της κουλτούρας πληρωμών. 

1ος άξονας: Μείωση φόρων και ασφαλιστικών εισφορών.

Συγκεκριμένα, προχωρήσαμε, μεταξύ άλλων, σε:

• Μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 35% την περίοδο 2018-2022.
• Μείωση του εισαγωγικού φορολογικού συντελεστή στα φυσικά πρόσωπα από 22% στο 9%.
• Μείωση του εταιρικού φορολογικού συντελεστή από 29% στο 22%.
• Μείωση του συντελεστή παρακράτησης φόρου για τα μερίσματα από 10% στο 5%.
• Μείωση της προκαταβολής φόρου για τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα από το 100% στο 55% και για τα νομικά πρόσωπα από το 100% στο 80%.
• Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες.
• Χαμηλό φορολογικό συντελεστή για όλα τα αγροτικά σχήματα (10%).
• Μονιμοποίηση των μειωμένων  ̶  κατά 30%  ̶  συντελεστών ΦΠΑ σε 5 ελληνικά νησιά (Κως, Λέρος, Λέσβος, Σάμος και Χίος), όσο θα υπάρχουν δομές αιτούντων άσυλο σε αυτά.
• Κατάργηση ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για το εισόδημα από μισθωτή εργασία στον ιδιωτικό τομέα.
• Μείωση συντελεστών ΦΠΑ σε εστίαση, μεταφορές κ.α., μέχρι τέλος 2022.
• Μείωση φορολογικών συντελεστών για τα λιπάσματα. 

2ος άξονας: Θέσπιση φορολογικών κινήτρων.

Ειδικότερα, προβήκαμε, μεταξύ άλλων, σε:

• Μείωση, κατά 50%, του φορολογικού συντελεστή για τις νεοφυείς επιχειρήσεις, για τα 3 πρώτα έτη λειτουργίας τους.
• Θέσπιση έκπτωσης φόρου για δαπάνες που αφορούν λήψη υπηρεσιών για ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων.
• Αναστολή ΦΠΑ στις νέες οικοδομές και του φόρου υπεραξίας ακινήτων για 3 έτη. 
• Διαμόρφωση ειδικού καθεστώτος εναλλακτικής φορολόγησης του εισοδήματος που προκύπτει στην αλλοδαπή για επενδυτές, συνταξιούχους, Έλληνες που έφυγαν τα χρόνια της κρίσης και εταιρείες ειδικού σκοπού διαχείρισης οικογενειακής περιουσίας.
• Θέσπιση φορολογικών κινήτρων ανάπτυξης επιχειρήσεων, μέσω συνεργασιών και εταιρικών μετασχηματισμών (έκπτωση φόρου εισοδήματος ύψους 30% για 9 χρόνια στη νέα εταιρική σχέση, που ανέρχεται στο 50% για τους αγρότες).
• Θέσπιση κινήτρων για ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών.

3ος άξονας: Διαμόρφωση νομοθετικού πλαισίου για τον περιορισμό του λαθρεμπορίου.

Μεταξύ άλλων:

• Αναβαθμίσαμε το υφιστάμενο «Συντονιστικό Επιχειρησιακό Κέντρο για τον περιορισμό του λαθρεμπορίου προϊόντων ειδικού φόρου κατανάλωσης (ΣΕΚ)», με επέκταση των αρμοδιοτήτων του και σε προϊόντα, όπως ο καφές και τα καπνικά.
• Θεσπίσαμε ηλεκτρονικά συστήματα παρακολούθησης της εφοδιαστικής αλυσίδας των αλκοολούχων ποτών.
• Δημιουργήσαμε νέο ηλεκτρονικό μητρώο για την απογραφή των δεξαμενών αποθήκευσης και διακίνησης καυσίμων, ενώ αυστηροποιούνται τα διοικητικά μέτρα που λαμβάνονται σε περίπτωση νοθείας καυσίμων.
• Προβλέψαμε τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος παρακολούθησης και ελέγχου των υγραερίων, καθώς και τη χρήση μοριακού συστήματος ιχνηθέτησης και στα εν λόγω προϊόντα.
• Προβλέψαμε τη διασύνδεση και διαλειτουργικότητα του εθνικού Ενιαίου Κεντρικού Μητρώου Εφοδιαστικής Αλυσίδας για τον καπνό και βιομηχανοποιημένα καπνά (ΕΚΜΕΑ) με το πληροφοριακό σύστημα του Μητρώου Ιχνηλασιμότητας Καπνικών Προϊόντων, ενώ βελτιώσαμε το θεσμικό πλαίσιο όσον αφορά στα μέτρα δέουσας επιμέλειας των εταιρειών καπνικών.
• Εισαγάγαμε αυστηρές χρηματικές κυρώσεις για πληθώρα παραβάσεων, και αυστηροποιήσαμε το πλαίσιο των προβλεπόμενων ποινών φυλάκισης και κάθειρξης για το αδίκημα της λαθρεμπορίας.

4ος άξονας: Ένταξη έργων στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Με βάση αυτά:

• Απλουστεύονται οι διοικητικές διαδικασίες επιστροφών ΦΠΑ για τις επιχειρήσεις, μέσω της εφαρμογής αυτοματοποιημένων διαδικασιών επιστροφής ΦΠΑ, ηλεκτρονικής υποβολής και της διαδικασίας ανάλυσης κινδύνου για τις αιτήσεις επιστροφής.
• Αναβαθμίζεται η χρήση των εσωτερικών δεδομένων της ΑΑΔΕ και εισάγονται νέα εργαλεία με στόχο την βελτίωση της είσπραξης των δημοσίων εσόδων, την αύξηση της αποτελεσματικότητας των φορολογικών ελέγχων και τον περιορισμό του λαθρεμπορίου μέσω ανάπτυξης κοινού αποθετηρίου μεταδεδομένων, προμήθεια κατάλληλων λύσεων λογισμικού, ανάπτυξη εργαλείων και τεχνικών τεχνητής νοημοσύνης και χρήση της μηχανικής μάθησης για την εξόρυξη δεδομένων.
• Προωθείται ο ψηφιακός μετασχηματισμός φορολογικών ελέγχων, με την παράλληλη αναδιοργάνωση των ελεγκτικών κέντρων.
• Δημιουργείται νέο πλαίσιο για τον περιορισμό του λαθρεμπορίου (καπνικά, αλκοόλ, ενέργεια) με τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων παρακολούθησης, των διαδικασιών ελέγχου και εξοπλισμού τελωνείων, και την αναβάθμιση των πληροφοριακών συστημάτων για την απόκτηση πληροφοριών από ευρωπαϊκές/εθνικές βάσεις δεδομένων.
• Παραδίδεται σε πλήρη λειτουργία η πλατφόρμα για την τήρηση ηλεκτρονικών βιβλίων, την ηλεκτρονική τιμολόγηση, ειδική ιστοσελίδα για την ενημέρωση των φορολογουμένων, και τη διασύνδεση όλων των ταμειακών μηχανών με τα πληροφοριακά συστήματά της, για να διευκολυνθεί η αυτόματη συμπλήρωση των φορολογικών δηλώσεων και η αποτελεσματικότητα των φορολογικών ελέγχων.

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Παρά τις νομοθετικές πρωτοβουλίες της Κυβέρνησης, παρά τα μεγαλόπνοα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης, δεν εφησυχάζουμε. 

Ο δρόμος των αλλαγών είναι πάντα ανηφορικός, ώστε να καταστεί η Φορολογική Αρχή περισσότερο αποτελεσματική σε όρους λειτουργίας και επιχειρησιακής πρακτικής. 

Η ευθύνη όλων μας είναι μεγάλη, καθώς, αν και η διαχωριστική γραμμή μεταξύ απόδοσης της Αρχής και αποτελεσματικής οικονομικής πολιτικής καθίσταται πρόδηλη σε όρους αρμοδιοτήτων, στα «μάτια» φορολογουμένων και επιχειρήσεων εν πολλοίς αποδεικνύεται «θολή». 

Κρίνεται, λοιπόν, σκόπιμη η συνεχής παρακολούθηση των πεπραγμένων της Αρχής, σε ένα πλαίσιο συνεργασίας με τη σημερινή αρμόδια επιτροπή, την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου και της Κυβέρνησης.

Στο σημείο αυτό, θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ σε βασικά σημεία της απολογιστικής έκθεσης του 2021. 

Δεδομένων των θεσμοθετημένων φοροελαφρύνσεων και της πίεσης της υγειονομικής κρίσης στην επιχειρηματική δραστηριότητα, η ΑΑΔΕ φαίνεται να παρουσιάζει υψηλούς βαθμούς επίτευξης στην συντριπτική πλειοψηφία των τιθέμενων επιχειρησιακών στόχων. 

Συγκεκριμένα: 

• Συνολικά έσοδα 49,2 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 12% σε σχέση με το 2020. 
• Εισπράξεις έναντι συνολικού «παλαιού» ληξιπρόθεσμου υπολοίπου 2,3 δισ. ευρώ. 
• Εισπραξιμότητα νέου ληξιπρόθεσμου υπολοίπου 36,1%, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 5,1 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2020. 
• Εισπράξεις από μεγάλους οφειλέτες και από στοχευμένες δράσεις της Επιχειρησιακής Μονάδας Είσπραξης 523,5 εκατ. ευρώ.
• Στο μέτωπο της φοροδιαφυγής, καταγράφονται 23.990 φορολογικοί έλεγχοι, με αντίστοιχη βεβαίωση 3,3 δισ. ευρώ, έναντι στόχου 1,3 δισ. ευρώ. 
• Παράλληλα, ολοκληρώθηκαν και λοιπές έρευνες φοροδιαφυγής σε υποθέσεις επεξεργασίας κατασχεμένων, αδήλωτων εισοδημάτων, προσαύξησης περιουσίας και εικονικών τιμολογίων. Στις υποθέσεις αυτές καταλογίστηκαν πρόστιμα ύψους 857,1 εκατ. ευρώ, προσαυξημένα κατά 46,5% σε σχέση με το 2020, καθώς και 1,68 δισ. ευρώ αποκρυβείσα φορολογητέα ύλη.
• Στο μέτωπο του λαθρεμπορίου, τελωνειακές αρχές και κινητές μονάδες ελέγχου διενήργησαν 86.636 ελέγχους δίωξης, διαπίστωσαν άνω των 8.000 παραβάσεων, καταλόγισαν πρόστιμα ύψους 217,1 εκατ. ευρώ και προχώρησαν στην κατάσχεση σημαντικών ποσοτήτων λαθραίων τσιγάρων.

Σημαντικός αποδεικνύεται επίσης, ο ρόλος της ΑΑΔΕ στην υλοποίηση των μέτρων της Κυβέρνησης για την στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων, μέσω νέων πληροφοριακών συστημάτων. 

Ενδεικτικά, αναφέρω:

• Την πλατφόρμα «myBusinessSupport» μέσω της οποίας καταβλήθηκαν κύκλοι επιστρεπτέας προκαταβολής, αποζημιώσεις ειδικού σκοπού, επιδοτήσεις παγίων δαπανών, επιδοτήσεις μεταφορικού κόστους.
• Την πλατφόρμα «myProperty», μέσω της οποίας υποβλήθηκαν ηλεκτρονικά δηλώσεις φόρου μεταβίβασης ακινήτου, γονικής παροχής και δωρεάς.
• Την πλατφόρμα «Arogi» μέσω της οποίας δόθηκαν σημαντικά ποσά για τη στήριξη των πληγέντων από φυσικές καταστροφές.
• Την πλατφόρμα «myCar».

Κομβικής σημασίας αποτελεί, τέλος, η συνεισφορά της ΑΑΔΕ στην προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος. 

Το Γενικό Χημείο του Κράτους, εξέτασε 29.405 δείγματα προϊόντων και υλικών, όπως τρόφιμα, ποτά, νερά, βιομηχανικά και χημικά προϊόντα.

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Η σημερινή Κυβέρνηση και το οικονομικό επιτελείο αυτής, λειτουργεί με συνέπεια και σχέδιο, ανταποκρινόμενη στις προκλήσεις για μία ανταγωνιστική οικονομία.

Εν μέσω αλλεπάλληλων κρίσεων, καθοδικών κινδύνων και γεωπολιτικής αβεβαιότητας, συνεχίζουμε την μεταρρυθμιστική μας προσπάθεια, φροντίζουμε αποτελεσματικά τα δημόσια οικονομικά μας, στηρίζουμε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, και εξασφαλίζουμε την βιωσιμότητα του χρέους. 

Παράλληλα, παρακολουθούμε στενά την εκτέλεση των πολιτικών μας και την επίδραση του τρόπου υλοποίησής τους στην κοινωνία.

Στο πλαίσιο αυτό, η ΑΑΔΕ καλείται να επιτελέσει τον πολυδιάστατο και πολυσύνθετο έργο της, κάτω από συνεχείς εναλλαγές του εξωτερικού και εσωτερικού περιβάλλοντος. 

Κοινός στόχος είναι να αξιοποιούμε τις δυνατότητές μας προς τον συνεχή ψηφιακό μετασχηματισμό, τις καινοτόμες ψηφιακές υπηρεσίες και την απλούστευση των διαδικασιών.

Όπως αναφέρει και το στρατηγικό σχέδιο της ΑΑΔΕ, όλες οι επιχειρησιακές δράσεις θα πρέπει να εμφορούνται από ένα όραμα καινοτομίας, από στόχους μεγιστοποίησης των δημοσίων εσόδων και περιορισμού φαινομένων μη συμμόρφωσης, καθώς και από την προαίρεσή μας για εξυπηρέτηση των συναλλασσομένων και προστασία του κοινωνικού συνόλου.

Σας ευχαριστώ πολύ.