ΑΠΟΦΑΣΗ (ΕΕ) 2022/1108 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 1ης Ιουλίου 2022 σχετικά με την απαλλαγή από εισαγωγικούς δασμούς και από τον ΦΠΑ κατά την εισαγωγή η οποία χορηγείται για εμπορεύματα που πρόκειται να διανεμηθούν ή να διατεθούν δωρεάν στα άτομα που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία και στα άτομα που έχουν ανάγκη στην Ουκρανία
[κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό C(2022)4469]
(Τα κείμενα στην αγγλική, γαλλική, γερμανική, ελληνική, εσθονική, ιρλανδική, ιταλική, κροατική, λιθουανική, μαλτεζική, ολλανδική, ουγγρική, πολωνική, ρουμανική, σλοβακική, σλοβενική, σουηδική, τσεχική και φινλανδική γλώσσα είναι τα μόνα αυθεντικά)
Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ,
Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
Έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/132/ΕΚ του Συμβουλίου, της 19ης Οκτωβρίου 2009, για καθορισμό του πεδίου εφαρμογής του άρθρου 143 στοιχεία β) και γ) της οδηγίας 2006/112/ΕΚ όσον αφορά την απαλλαγή από τον φόρο προστιθέμενης αξίας ορισμένων οριστικών εισαγωγών αγαθών [1], και ιδίως το άρθρο 53 πρώτο εδάφιο,
Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1186/2009 του Συμβουλίου, της 16ης Νοεμβρίου 2009, για τη θέσπιση του κοινοτικού καθεστώτος τελωνειακών ατελειών [2], και ιδίως το άρθρο 76 πρώτο εδάφιο,
Εκτιμώντας τα ακόλουθα:
(1) Στις 24 Φεβρουαρίου 2022 η Ρωσία ξεκίνησε απρόκλητη και αδικαιολόγητη στρατιωτική επίθεση κατά της Ουκρανίας. Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, έως τις 24 Μαΐου 2022 περίπου 6,2 εκατομμύρια άνθρωποι έφθασαν στην Ένωση. Η εισροή ατόμων που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία αποτελεί πρόκληση για τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη όσον αφορά την εξασφάλιση επαρκούς ανθρωπιστικής βοήθειας και την κάλυψη των πρωταρχικών αναγκών των εν λόγω ατόμων. Η Σλοβακία, η Πολωνία και η Τσεχία ζήτησαν αντίστοιχα στις 27 Φεβρουαρίου 2022, στις 28 Φεβρουαρίου 2022 και στις 11 Μαρτίου 2022 βοήθεια σύμφωνα με το άρθρο 15 παράγραφος 1 της απόφασης αριθ. 1313/2013/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου [3] όσον αφορά προσωρινά καταλύματα έκτακτης ανάγκης, είδη στέγασης, φάρμακα και ιατρικά είδη, καθώς και εξοπλισμό για τη διαχείριση και την παροχή τροφίμων στα άτομα που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
(2) Στις 24 Φεβρουαρίου 2022, η Ουκρανία ζήτησε βοήθεια σύμφωνα με το άρθρο 16 παράγραφος 1 της απόφασης αριθ. 1313/2013/ΕΕ όσον αφορά τις προμήθειες ειδών πολιτικής προστασίας.
(3) Ως έκφραση αλληλεγγύης και στήριξης, τα κράτη μέλη και η διεθνής κοινότητα ανταποκρίθηκαν παρέχοντας αγαθά ανθρωπιστικής βοήθειας προς διανομή στα άτομα που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο και φθάνουν στην Ένωση και στα άτομα που πλήττονται από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
(4) Στις 14 Μαρτίου 2022 η Επιτροπή ζήτησε τη γνώμη των κρατών μελών σχετικά με την ανάγκη έκδοσης απόφασης της Επιτροπής που προβλέπει την απαλλαγή από εισαγωγικούς δασμούς και από τον φόρο προστιθέμενης αξίας (στο εξής: ΦΠΑ) για εμπορεύματα που εισάγονται για θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία προκειμένου να διανεμηθούν ή να διατεθούν δωρεάν στα άτομα που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Μετά την εν λόγω έρευνα, τέτοιου είδους αιτήματα υποβλήθηκαν από την Αυστρία, την Κροατία, την Τσεχία, την Εσθονία, τη Γαλλία, την Ελλάδα, την Ουγγαρία, το Λουξεμβούργο, τη Μάλτα, τις Κάτω Χώρες, την Πολωνία, τη Ρουμανία, τη Σλοβακία και τη Σλοβενία στις 18 Μαρτίου 2022, την Ιρλανδία και τη Λιθουανία στις 21 Μαρτίου 2022, και τη Φινλανδία και την Ιταλία στις 23 Μαρτίου 2022 (στο εξής: αιτούντα κράτη μέλη).
(5) Η ανθρωπιστική κρίση που προκλήθηκε από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία η οποία έχει σημαντικές επιπτώσεις όχι μόνο στην Ουκρανία, αλλά και σε πολλά κράτη μέλη, συνιστά καταστροφή που πλήττει το έδαφος πολλών κρατών μελών κατά την έννοια του κεφαλαίου XVII τμήμα Γ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1186/2009 και του τίτλου VIII κεφάλαιο 4 της οδηγίας 2009/132/ΕΚ.
(6) Ως εκ τούτου, είναι σκόπιμο να επιτραπεί στα αιτούντα κράτη μέλη να χορηγούν απαλλαγή από τους εισαγωγικούς δασμούς που επιβάλλονται στα εμπορεύματα που εισάγονται για τους σκοπούς που περιγράφονται στο άρθρο 74 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1186/2009 και απαλλαγή από τον ΦΠΑ που επιβάλλεται στα αγαθά που εισάγονται για τους σκοπούς που περιγράφονται στο άρθρο 51 της οδηγίας 2009/132/ΕΚ από κρατικούς οργανισμούς ή ευαγείς ή φιλανθρωπικούς οργανισμούς που είναι εγκεκριμένοι από τις αρμόδιες αρχές των αιτούντων κρατών μελών, ή για λογαριασμό τους. Λαμβανομένης υπόψη της άνευ προηγουμένου κατάστασης και της ανάγκης ταχείας αντίδρασης, είναι σκόπιμο να επιτραπεί στα αιτούντα κράτη μέλη να χορηγούν απαλλαγή από δασμούς και από τον ΦΠΑ για τα εμπορεύματα που προορίζονται για ανθρωπιστική βοήθεια που εισάγονται για τη θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία από κρατικούς οργανισμούς ή άλλους ευαγείς ή φιλανθρωπικούς οργανισμούς που είναι εγκεκριμένοι και ασκούν παρόμοιες δραστηριότητες σε άλλο αιτούν κράτος μέλος, όπου τα εμπορεύματα προορίζονται να χρησιμοποιηθούν. Προκειμένου να ανταποκριθούν στα αιτήματα των κρατών μελών για την παροχή βοήθειας στα άτομα που έχουν παραμείνει στην Ουκρανία και πλήττονται σοβαρά από τον πόλεμο, είναι επίσης αναγκαίο να επιτραπεί η περαιτέρω μεταφορά των εν λόγω εμπορευμάτων σε ουκρανικούς κρατικούς οργανισμούς ή σε ευαγείς ή φιλανθρωπικούς οργανισμούς που είναι εγκεκριμένοι από τις αρμόδιες ουκρανικές αρχές με σκοπό τη δωρεάν διανομή των εμπορευμάτων στα άτομα που έχουν ανάγκη στην Ουκρανία. Επιπλέον, είναι σκόπιμο να επιτραπεί στα αιτούντα κράτη μέλη να χορηγούν απαλλαγή από τους εισαγωγικούς δασμούς που επιβάλλονται στα εμπορεύματα που εισάγονται για τους σκοπούς που περιγράφονται στο άρθρο 74 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1186/2009 και απαλλαγή από τον ΦΠΑ που επιβάλλεται στα αγαθά που εισάγονται για τους σκοπούς που περιγράφονται στο άρθρο 51 της οδηγίας 2009/132/ΕΚ όταν αυτά εισάγονται για να τεθούν σε ελεύθερη κυκλοφορία από μονάδες παροχής βοήθειας σε περιπτώσεις καταστροφών ή για λογαριασμό τους για την κάλυψη των αναγκών τους κατά το χρονικό διάστημα της παροχής βοήθειας στα άτομα που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
(7) Για να παρακολουθούνται οι εισαγωγές για τις οποίες χορηγείται απαλλαγή από δασμούς ή από τον ΦΠΑ, τα αιτούντα κράτη μέλη θα πρέπει να ενημερώνουν την Επιτροπή σχετικά με τη φύση και τις ποσότητες των διαφόρων εμπορευμάτων που εισάγονται με απαλλαγή από τους εισαγωγικούς δασμούς και τον ΦΠΑ προκειμένου να διανεμηθούν ή να διατεθούν δωρεάν στα άτομα που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία από τους οργανισμούς που έχουν εγκρίνει για τη διανομή ή τη διάθεση των εν λόγω εμπορευμάτων, καθώς και σχετικά με τα μέτρα που έχουν ληφθεί για να αποτραπεί η χρησιμοποίηση των εμπορευμάτων για σκοπούς άλλους από την αντιμετώπιση των αναγκών των ατόμων που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
(8) Προκειμένου να διασφαλιστεί η συμμόρφωση με τους όρους που καθορίζονται στην παρούσα απόφαση, να αποτραπούν οι παρατυπίες και να προστατευθούν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης και των κρατών μελών, τα αιτούντα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν την εφαρμογή των μέτρων διαχείρισης κινδύνων και των σχετικών μέτρων τελωνειακού ελέγχου όσον αφορά τη θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία, τη χρήση και την επακόλουθη μεταφορά στην Ουκρανία εμπορευμάτων για τα οποία χορηγείται απαλλαγή από τελωνειακούς δασμούς ή από τον ΦΠΑ. Η Επιτροπή θα πρέπει να ενημερώνεται για τα μέτρα που έχουν ληφθεί εντός της προθεσμίας που ορίζεται στην παρούσα απόφαση.
(9) Λαμβανομένων υπόψη των ακραίων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα αιτούντα κράτη μέλη, θα πρέπει να χορηγηθεί απαλλαγή από τους εισαγωγικούς δασμούς και από τον ΦΠΑ για τις εισαγωγές που πραγματοποιούνται από τις 24 Φεβρουαρίου 2022. Η απαλλαγή θα πρέπει να παραμείνει σε ισχύ έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022.
(10) Στις 19 Απριλίου 2022 πραγματοποιήθηκαν διαβουλεύσεις με τα κράτη μέλη σύμφωνα με το άρθρο 76 πρώτο εδάφιο του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1186/2009 και το άρθρο 53 πρώτο εδάφιο της οδηγίας 2009/132/ΕΚ,
ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:
Άρθρο 1
1. Χορηγείται απαλλαγή από τους εισαγωγικούς δασμούς στα εμπορεύματα κατά την έννοια του άρθρου 2 παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1186/2009 και απαλλαγή από τον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) στις εισαγωγές κατά την έννοια του άρθρου 2 παράγραφος 1 στοιχείο α) της οδηγίας 2009/132/ΕΚ, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) τα εμπορεύματα προορίζονται για μία από τις ακόλουθες χρήσεις:
i) δωρεάν διανομή από τους φορείς και τους οργανισμούς που αναφέρονται στο στοιχείο γ) προς όφελος των ατόμων που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία·
ii) δωρεάν διάθεση προς όφελος των ατόμων που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, ενώ τα εμπορεύματα παραμένουν στην κυριότητα των φορέων και των οργανισμών που αναφέρονται στο στοιχείο γ)·
β) τα εμπορεύματα πληρούν τις απαιτήσεις που προβλέπονται στα άρθρα 75, 78, 79 και 80 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1186/2009 και στα άρθρα 52, 55, 56 και 57 της οδηγίας 2009/132/ΕΚ·
γ) τα εμπορεύματα εισάγονται για θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία από κρατικούς οργανισμούς ή για λογαριασμό τους, συμπεριλαμβανομένων κρατικών φορέων, δημόσιων φορέων και άλλων φορέων που διέπονται από το δημόσιο δίκαιο, ή από ευαγείς ή φιλανθρωπικούς οργανισμούς που είναι εγκεκριμένοι από τις αρμόδιες αρχές των αιτούντων κρατών μελών στα οποία προορίζονται να χρησιμοποιηθούν τα εμπορεύματα, ή για λογαριασμό των οργανισμών αυτών.
2. Τα εμπορεύματα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 μπορούν επίσης να εισάγονται με απαλλαγή από τους εισαγωγικούς δασμούς κατά την έννοια του άρθρου 2 παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1186/2009 και να απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ κατά την εισαγωγή κατά την έννοια του άρθρου 2 παράγραφος 1 στοιχείο α) της οδηγίας 2009/132/ΕΚ σε αιτούν κράτος μέλος άλλο από εκείνο στο οποίο τα εμπορεύματα προορίζονται να χρησιμοποιηθούν, υπό τον όρο ότι τα εμπορεύματα εισάγονται για θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία από κρατικό οργανισμό ή άλλον ευαγή ή φιλανθρωπικό οργανισμό που είναι εγκεκριμένος από τις αρμόδιες αρχές και ασκεί παρόμοιες δραστηριότητες στο κράτος μέλος στο οποίο προορίζονται να χρησιμοποιηθούν τα εμπορεύματα.
3. Η μεταφορά των εμπορευμάτων μεταξύ δύο κρατών μελών υπόκειται σε προηγούμενη κοινοποίηση από εγκεκριμένο ευαγή ή φιλανθρωπικό οργανισμό στις αρμόδιες αρχές του αιτούντος κράτους μέλους που χορηγεί την απαλλαγή από τους δασμούς και τον ΦΠΑ.
4. Με την επιφύλαξη προηγούμενης κοινοποίησης στις αρμόδιες αρχές του αιτούντος κράτους μέλους που χορηγεί απαλλαγή από δασμούς, οι οργανισμοί που επωφελούνται από την απαλλαγή από δασμούς και από τον ΦΠΑ σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 2 μπορούν να μεταφέρουν τα εμπορεύματα που αναφέρονται στην παράγραφο 1, για τα οποία έχει χορηγηθεί απαλλαγή από δασμούς και από τον ΦΠΑ, σε ουκρανικούς κρατικούς οργανισμούς ή άλλους ευαγείς ή φιλανθρωπικούς οργανισμούς που είναι εγκεκριμένοι από τις αρμόδιες ουκρανικές αρχές προκειμένου να διανεμηθούν δωρεάν στα άτομα που έχουν ανάγκη στην Ουκρανία.
5. Με την επιφύλαξη των άρθρων 75 έως 80 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1186/2009 και των άρθρων 52 έως 57 της οδηγίας 2009/132/ΕΚ χορηγείται, επίσης, απαλλαγή από τους εισαγωγικούς δασμούς στα εμπορεύματα κατά την έννοια του άρθρου 2 παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1186/2009 και απαλλαγή από τον ΦΠΑ κατά την εισαγωγή κατά την έννοια του άρθρου 2 παράγραφος 1 στοιχείο α) της οδηγίας 2009/132/ΕΚ, όταν αυτά εισάγονται για να τεθούν σε ελεύθερη κυκλοφορία από μονάδες παροχής βοήθειας σε περιπτώσεις καταστροφών ή για λογαριασμό τους για την κάλυψη των αναγκών τους κατά το χρονικό διάστημα της παροχής βοήθειας στα άτομα που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Άρθρο 2
Τα κράτη μέλη κοινοποιούν στην Επιτροπή πληροφορίες σχετικά με τη φύση και τις ποσότητες των εμπορευμάτων που εισάγονται με απαλλαγή από τους εισαγωγικούς δασμούς και τον ΦΠΑ σύμφωνα με το άρθρο 1, σε μηνιαία βάση, τη δέκατη πέμπτη ημέρα του μήνα που έπεται του μήνα αναφοράς.
Έως τις 31 Μαρτίου 2023 το αργότερο, τα κράτη μέλη κοινοποιούν στην Επιτροπή τις ακόλουθες πληροφορίες:
α) κατάλογο των οργανισμών που είναι εγκεκριμένοι από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, όπως αναφέρονται στο άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχείο γ)·
β) ενοποιημένες πληροφορίες που αφορούν τη φύση και τις ποσότητες των εμπορευμάτων που εισάγονται με απαλλαγή από τους εισαγωγικούς δασμούς και τον ΦΠΑ σύμφωνα με το άρθρο 1·
γ) τα μέτρα που λαμβάνονται για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τα άρθρα 78, 79 και 80 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1186/2009 και με τα άρθρα 55, 56 και 57 της οδηγίας 2009/132/ΕΚ και, κατά περίπτωση, τα μέτρα διαχείρισης κινδύνων και τελωνειακού ελέγχου που λαμβάνονται σύμφωνα με το άρθρο 46 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 952/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου [4], όσον αφορά τα εμπορεύματα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας απόφασης.
Άρθρο 3
Το άρθρο 1 εφαρμόζεται στις εισαγωγές που πραγματοποιούνται από τις 24 Φεβρουαρίου 2022 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022 στην Αυστρία, τη Γαλλία, την Ελλάδα, την Εσθονία, την Ιρλανδία, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες, την Κροατία, τη Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, τη Μάλτα, την Ουγγαρία, την Πολωνία, τη Ρουμανία, τη Σλοβακία, τη Σλοβενία, την Τσεχία και τη Φινλανδία.
Άρθρο 4
Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στην Τσεχική Δημοκρατία, τη Δημοκρατία της Εσθονίας, την Ιρλανδία, την Ελληνική Δημοκρατία, τη Γαλλική Δημοκρατία, τη Δημοκρατία της Κροατίας, την Ιταλική Δημοκρατία, τη Δημοκρατία της Λιθουανίας, το Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου, την Ουγγαρία, τη Δημοκρατία της Μάλτας, το Βασίλειο των Κάτω Χωρών, τη Δημοκρατία της Αυστρίας, τη Δημοκρατία της Πολωνίας, τη Ρουμανία, τη Δημοκρατία της Σλοβενίας, τη Σλοβακική Δημοκρατία και τη Δημοκρατία της Φινλανδίας.
Εφαρμόζεται από τις 24 Φεβρουαρίου 2022.
Βρυξέλλες, 1η Ιουλίου 2022.
Για την Επιτροπή
Paolo GENTILONI
Μέλος της Επιτροπής