Άνοιξε σήμερα 1η Απριλίου 2025 η διαδικτυακή εφαρμογή του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας www.akatharista.gov.gr στην οποία οι ιδιοκτήτες αστικών οικοπέδων της χώρας υποχρεούνται εντός του μηνός Απριλίου 2025 να δηλώσουν ότι έχουν προβεί σε καθαρισμό των οικοπέδων τους. Η ΠΟΜΙΔΑ καλεί όλους τους ενδιαφερόμενους ιδιοκτήτες να καθαρίσουν τα οικόπεδά τους και τους ενημερώνει συνοπτικά για τις υποχρεώσεις, την προθεσμία και τις προβλεπόμενες κυρώσεις, κάνοντας όμως ταυτόχρονα τις εξής τρείς γενικότερες επισημάνσεις:
Α. Πλήρης εκλογίκευση των απαιτήσεων για κτιριακές παρεμβάσεις στον τομέα των δασικών ακινήτων, μέσα από δημόσιο διάλογο, και αντικατάστασή τους με γνώμονα το τι είναι εφικτό, και όχι τι θα ήταν ιδεατό, αλλά πλήρως ανέφικτο για τους πολίτες, είτε λόγω απαγορευτικού κατασκευαστικού κόστους, είτε λόγω της απύθμενης γραφειοκρατίας που συνεπάγεται η προσπάθεια υλοποίησής τους...
Β. Δραστική απλοποίηση της διαδικασίας δήλωσης εφαρμογής των μέτρων πυροπροστασίας στα δασικά ακίνητα με κατάργηση της ανάγκης παρέμβασης «ειδικών επιστημόνων» για τη σύνταξη του εντύπου αξιολόγησης επικινδυνότητας και της υποχρεωτικής μελέτης πυροπροστασίας, και αντικατάστασή τους από τυποποιημένα μέτρα ανάλογα με το είδος του ακινήτου και την περιοχή στην οποία βρίσκεται αυτό.
Γ. Υποβολή και αυτών των δηλώσεων στην υπάρχουσα πλατφόρμα των οικοπέδων, από τους ίδιους τους πολίτες, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τις δηλώσεις καθαρισμού των οικοπέδων.
ΟΙ ΙΣΧΥΟΝΤΕΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΟΙΚΟΠΕΔΩΝ
1. Υπόχρεοι δήλωσης στο Ηλεκτρονικό Μητρώο: Ιδιοκτήτες, επικαρπωτές, μισθωτές ή υπομισθωτές οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων:
Σε περιοχές εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων,
Σε περιοχές εντός ορίων οικισμών χωρίς εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο,
Σε εκτάσεις εντός ακτίνας εκατό (100) μέτρων από τα όρια των περ. 1 και 2 κατόπιν ενημέρωσης της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας και
Εκτός σχεδίου γηπέδων με κτίσμα, για τις εκτάσεις που δεν υπάγονται στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας σύμφωνα με τον δασικό χάρτη της περιοχής και κατόπιν ενημέρωσης της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας,
σχετικά με την εκπλήρωση του καθαρισμού των παραπάνω εκτάσεων από την 1η έως την 30η Απριλίου εκάστου έτους και τη συντήρηση αυτού καθ’ όλη της διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου (1 Μαΐου - 31 Οκτωβρίου), για την αποτροπή κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς ή ταχείας επέκτασης αυτής.
Εξαιρούνται οι διαμορφωμένοι - συντηρημένοι κήποι και οι φυτεμένες επιφάνειες ακάλυπτων χώρων κτιρίων, πολυκατοικιών κ.ά. των παραπάνω περιοχών και εκτάσεων.
2. Προθεσμία υποβολής δήλωσης στο Ηλεκτρονικό Μητρώο: H υπεύθυνη δήλωση στο Ηλεκτρονικό Μητρώο - πλατφόρμα «Ακαθάριστα Οικόπεδα» (akatharista.apps.gov.gr), πρέπει να υποβληθεί μέχρι τις 30 Απριλίου κάθε έτους. Η ημερομηνία αυτή μπορεί να παρατείνεται με απόφαση του Υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.
3. Τεκμήριο συναίνεσης καθαρισμού: Εφόσον παρέλθει άπρακτη η προθεσμία δήλωσης του καθαρισμού στο Ηλεκτρονικό Μητρώο, τεκμαίρεται ότι παρέχεται η συναίνεση του υπόχρεου στην διενέργεια καθαρισμού της ιδιοκτησίας του από τον οικείο δήμο. Σε κάθε περίπτωση καθαρισμού από τον δήμο λόγω μη συμμόρφωσης στην υποχρέωση καθαρισμού εκ μέρους του ιδιοκτήτη, καταλογίζεται εξ ολοκλήρου στους υπόχρεους, από τον οικείο δήμο, η δαπάνη καθαρισμού του χώρου και απομάκρυνσης των υλικών. Η δαπάνη αποτελεί έσοδο του οικείου δήμου και εισπράττεται σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
4. Έλεγχοι - Φόρμα καταγγελιών: Τα στοιχεία του Ηλεκτρονικού Μητρώου διαβιβάζονται αρμοδίως μετά την παρέλευση προθεσμίας υποβολής της δήλωσης για τη διενέργεια υποχρεωτικών καθαρισμών σε όλες τις ιδιοκτησίες για τις οποίες δεν προκύπτει ρητά η εκπλήρωση της σχετικής υποχρέωσης.
Έλεγχοι διενεργούνται και στους υπόχρεους που υπέβαλαν θετική δήλωση στο Μητρώο, ενώ για την αποτελεσματική διενέργειά τους δημιουργείται ηλεκτρονική φόρμα καταγγελιών από κάθε ενδιαφερόμενο εναντίον των ιδιοκτητών ακαθάριστων οικποπέδων.
Οι έλεγχοι διενεργούνται από το Πυροσβεστικό Σώμα και τον οικείο δήμο, από κοινού ή μεμονωμένα, καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου (1 Μαΐου - 31 Οκτωβρίου) και με χρήση σύγχρονων ηλεκτρονικών μέσων καταγραφής ή απεικόνισης της τήρησης των μέτρων προληπτικής πυροπροστασίας.
5. Κυρώσεις: Η μη υποβολή της υπεύθυνης δήλωσης στο Ηλεκτρονικό Μητρώο επισύρει πρόστιμο χιλίων ευρώ (1.000 €), ο τρόπος επιβολής του οποίου, η διαδικασία είσπραξής του κάθε άλλο σχετικό με αυτό θέμα καθορίζεται με κοινή υπουργική απόφαση (ΚΥΑ) των Υπουργών Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομιών και Εσωτερικών. Η υποβολή ψευδούς υπεύθυνης δήλωσης στο Μητρώο ως προς την τήρηση της υποχρέωσης του καθαρισμού και της συντήρησης αυτού επισύρει ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δυο (2) ετών και χρηματική ποινή εκατόν ογδόντα (180) έως τριακόσιες εξήντα (360) ημερήσιες μονάδες με ελάχιστο ύψος ημερήσιας μονάδας τα εβδομήντα ευρώ (70 €) και μέγιστο ύψος τα εκατόν πενήντα ευρώ (150€). Σημειώνουμε όμως ότι με το αρ. 8 του Ν. 5090/2024, με έναρξη ισχύος από 01.05.2024, αφενός καταργήθηκε ο υπολογισμός της χρηματικής ποινής του αρ. 57 του Ν. 4619/2019 σε ημερήσιες μονάδες και αφετέρου ορίστηκε ότι για τα πλημμελήματα η χρηματική ποινή δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τριακόσια ευρώ (300 €) και μεγαλύτερη από σαράντα χιλιάδες ευρώ (40.000 €).